விக்கிப்பீடியா

எரிமலை: திருத்தங்களுக்கு இடையிலான வேறுபாடு

Browse history interactively
← முந்தைய வேறுபாடுஅடுத்த வேறுபாடு →
உள்ளடக்கம் நீக்கப்பட்டது உள்ளடக்கம் சேர்க்கப்பட்டது
VisualWikitext
சி r2.7.2+) (தானியங்கிஇணைப்பு: ang:Fȳrbeorȝ
சி தானியங்கி:clean up
வரிசை 7:
! colspan="2"|'''சுழல்வடிவ எரிமலையின் குறுக்குவெட்டு தோற்றம் (நெடுகிடை அளவுகோல் பெரிதுபடுத்தப்பட்டுள்ளது)''' :
|- valign="top"
| 1. பெரிய மாக்மா அறை<br />2. அடிநிலப்பாறை<br />3. கால்வாய் (குழாய்)<br />4. அடித்தளம்<br />5. சில்<br />6. அகழி<br />7. எரிமலையால் உமிழப்படும் சாம்பல் அடுக்குகள்<br />[8.]() பக்கவாட்டுப் பகுதி
| 9. எரிமலையால் உமிழப்படும் எரிமலைக்குழம்பு அடுக்குகள்<br />10. கழுத்துப்பகுதி<br />11. சுற்றுப்புறக் கூம்பு<br />12. எரிமலைக்குழம்பு ஓட்டம்<br />13. வெளியேறும் பகுதி<br />14. எரிமலைவாய்<br />15. சாம்பல் மேகம்
|}
</div></div>
வரிசை 24:
பசிபிக்கில் ஹவாயிலுள்ள பெரிய தீவில் எரிமலைக்குழம்பு நுழைகிறது]]
[[File:Rinjani 1994.jpg|thumb|right|
இந்தோனேஷியா - லோம்பக்:மவுண்ட் ரிஞ்சனி - 1994 ஆம் ஆண்டில் வெடித்தது ]]
 
=== விலகிச்செல்லும் அடுக்கு எல்லைகள் ===
வரிசை 53:
 
== எரிமலையின் அம்சங்கள் ==
எரிமலைகள் பொதுவாக [[கூம்பு (வடிவியல்)|கூம்புவடிவ]]முள்ள மலையாகவும், அதனுடைய சிகரத்திலுள்ள [[எரிமலை வாயில்|எரிமலை வாயிலிலிருந்து]] எரிமலைக்குழம்பு மற்றும் நச்சு [[எரிமலை வாயு|வாயுக்களை]] உமிழ்வதாகவும் அறியப்படுகிறது. பலவகை எரிமலைகளுள் ஒன்றினை இது விவரிக்கிறது, எரிமலையின் அம்சங்கள் இன்னும் மிகச் சிக்கலானதாக இருக்கிறது. எரிமலைகளினுடைய அமைப்பும் செயல்பாடும் பல்வேறு காரணிகளைச் சார்ந்திருக்கின்றன. சில எரிமலைகள் சிகர எரிமலை வாயிலைவிட [[எரிமலை குவிமாடம்|எரிமலைக்குழம்பு குவிமாட]]த்தினால் உருவாக்கப்பட்ட படுக்கைவடிவ உச்சியைக் கொண்டதாக அமைந்துள்ளன, அதேசமயம் மற்றவை பரந்த [[பீடபூமி]] போன்ற நிலவெளி அம்சங்களைக் கொண்டுள்ளவையாக இருக்கின்றன. எரிமலை பொருட்களை (எரிமலைக்குழம்பு, இது மேல்தளத்தையும், [[எரிமலை சாம்பல்|சாம்பலையும்]] விட்டு விலகிவிடுவதால் மாக்மா எனப்படுகிறது) மற்றும் வாயுக்கள் (முக்கியமாக [[எரிமலா#எரிமலைகளின் விளைவுகள்|நீராவி மற்றும் காந்தப்புல வாயுக்கள்]]) வெளியிடுகின்ற துளைகள் நிலவடிமெங்கும் காணப்படுகின்றன. இத்தகைய பல துளைகள், [[ஹவாய்|ஹவாயின்]] [[கேலாய்|கேலாயி]]னுடைய பக்கவாட்டில் உள்ள [[பூயூ|பு{{ஒகினா}}யு{{ஒகினா}}ஓ{{ஒகினா}}ஒ]] போன்ற சிறிய கூம்புகள் உருவாவதற்கு வழிச் செய்கின்றன.
 
கிரையோ எரிமலைகள் (அல்லது ஐஸ் எரிமலைகள்), குறி்ப்பாக ஜூபிடர் [[சனி]] மற்றும் [[நெப்டியூன்]] கிரகங்களின் நிலவுகளில் உள்ளவை; மற்றும் [[புதைசேற்று எரிமலை|புதைசேற்று எரிமலைகள்]] ஆகியவை பிற எரிமலை வகைகளாகும், இவற்றின் உருவாக்கம் தெரியவராத காந்தப்புல செயல்பாட்டோடு சமப்ந்தப்பட்டவையாகவே உள்ளன. புதைசேற்று எரிமலை உண்மையில் [[தீப்பற்றக்கூடிய|நெருப்புள்ள]] எரிமலையின் துவாரமாக இருப்பது தவிர்த்து, உமிழும் புதைசேற்று எரிமலைகள் நெருப்புள்ள எரிமலைகளின் வெப்பநிலைகளைவிட குறைவானதாகவே உள்ளன.
 
[[படிமம்:Skjaldbreidur Herbst 2004.jpg|right|thumbnail|சௌபிரீடர், ஒரு கவச எரிமலையான இதன் பொருள் "அகன்ற கவசம்" என்பதாகும்.]]
 
=== பிளவுற்ற துளைகள் ===
எரிமலைக்குரிய '''பிளவுற்ற துளைகள்''' என்பது தட்டையான, நேர்க்கோட்டு வெடிப்புகளாகும் இவற்றின்மூலம் எரிமலைக்குழம்பு வெளியேறுகிறது
 
=== கவச எரிமலைகள் ===
வரிசை 72:
உடாஹ், வியோ அருகில் மாகாண நெடுஞ்சாலை 18 க்கு அருகாமையில் ஹெலோசின் சிண்டர் கூம்பு எரிமலை அமைந்துள்ளது.]]
 
'''எரிமலைக் கூம்புகள்''' அல்லது '''தழல் கூம்புகள்''' எனப்படுபவை, துளையைச் சுற்றி உருவாகியுள்ள ஸ்கோரியா மற்றும் பைரோகிளாஸ்டிக்ஸ் (இவை இரண்டும் எரிமலை வகைகள் என்பதால் தழல்களை ஒத்திருக்கின்றன) ஆகியவற்றின் மிகச்சிறிய துண்டுகள் உமிழப்படுவதன் காரணமாக உருவாகின்றன. 30 முதல் 400 மீட்டர்கள் வரையிலான கூம்பு வடிவ மலையை உருவாக்கக்கூடிய இவை குறுகிய காலமே நீடிக்கக்கூடியவை. பெரும்பாலான தழல் கூம்புகள் [[மோனோஜெனடிக் எரிமலைத் தளம்|ஒரேயொரு]] முறை மட்டுமே உமிழும். தழல் கூம்புகள் பெரிய எரிமலைகளில் [[பாராசிடிக் கூம்பு|பக்கவாட்டு துவாரங்களாக]] உருவாகலாம் அல்லது அவற்றின் மீதே உருவாகலாம். [[மெக்சிகோ]]விலுள்ள [[பரீகுடின்|பரீகுட்டீன்]] மற்றும் அரிஸோனாவிலுள்ள [[அஸ்தமன எரிமலைவாயில்|சன்செட் கிரேட்டர்]] ஆகியவை தழல் கூம்புகளுக்கான உதாரணங்களாகும்.
 
[[நியூ மெக்சிகோ]]விலுள்ள, கயா டெல் ரியோ 60 தழல் கூம்புகளுக்கும் அதிகமாக உள்ள [[எரிமலைத் தளம்|எரிமலைப் பகுதி]]யாகும்.
வரிசை 79:
 
=== சுழல்வடிவ எரிமலைகள் (கலப்பு எரிமலைகள்) ===
'''சுழல்வடிவ எரிமலைகள்''' அல்லது '''கலப்பு எரிமலைகள்''' என்பது எரிமலைக்குழம்பு வெளியேற்றமும், மாற்று அடுக்குகளில் உள்ள பிற உமிழ்வுகளும் கலந்த உயரமான கூம்புவடிவ மலைகளாகும், இதற்கு [[நில அடுக்கு|ஸ்ட்ராட்டா(strata)]] என்று பெயரிடப்பட்டுள்ளது. கலப்பு எரிமலைகள் என்றும் அறியப்படும் சுழல்வடிவ எரிமலைகள், வெவ்வேறுவிதமான உமிழ்வுகளின்போது பல்வேறு அமைப்புகளிலிருந்து உருவாகின்றன. சுழல்வடிவ/கலப்பு எரிமலைகள் தழல்கள், சாம்பல் மற்றும் எரிமலைக்குழம்பினால் உருவானவை. தழல்களும் சாம்பலும் உச்சியில் ஒன்றின்மேல் ஒன்று குவிகின்றன, அவை குளிர்ந்து கெட்டிப்படுகின்ற இடத்தில், எரிமலைக்குழம்பு சாம்பலுக்கு மேல் வழிகிறது, பின்னர் இந்த நிகழ்முறை மீண்டும் தொடங்குகிறது. ஜப்பானிலுள்ள [[மவுண்ட் ஃபுஜி|மவுண்ட்.ஃபுயி]], ஃபிலடெல்பியாவிலுள்ள [[மவுண்ட் மயோன்|மவுண்ட் மயன்]], மற்றும் இத்தாலியிலுள்ள [[மவுண்ட் வசூவியஸ்|மவுண்ட் வெசுவியஸ்]] மற்றும் ஸ்ட்ரோம்போலி ஆகியவை முதல்தர உதாரணங்களாகும்.
 
பதிவுசெய்யப்பட்ட வரலாற்றில், சுழல்வடிவ எரிமலைகளால் ஏற்பட்ட உமிழ்வுகள் நாகரிகங்களிடத்தில் பேரளவு அபாயத்தை விளைவித்துள்ளன.{{citation-needed|date=January 2008}}
வரிசை 108:
'''உறைபனி கீழுள்ள எரிமலைகள்''' [[பனியுறை|உறைபனிக் கட்டிகளுக்கு]] கீழே உருவாகின்றன. அவை உச்சியிலிருந்து ஓடும் விரிந்த பருமனான எரிமலைக்குழம்பு மற்றும் [[பலாகனைட்|பலோகனைட்டினால்]] உருவாகின்றன.
 
உறைபனிக்கட்டி உருகும்போது, உச்சியிலுள்ள எரிமலைக்குழம்பு குலைவுற்று தட்டையான உச்சிப்பகுதியுள்ள மலையை வி்ட்டுச்செல்கிறது. பின்னர், பருமனான எரிமலைக்குழம்பும் குலைந்து 37.5 டிகிரி கோணத்தைக் காட்டுகிறது. இந்த எரிமலைகள் [[டேபிள் மவுண்டைன் (தெளிவின்மை நீக்கம்)|டேபிள் மலைகள்]], டுயாக்கள் அல்லது (வழக்கத்திற்கு மாறாக) மொபர்க் என்றும் அழைக்கப்படுகின்றன. இவ் வகையான எரிமலைக்கான மிகச்சிறந்த உதாரணத்தை ஐஸ்லேண்டில் காணமுடியும், இருப்பினும், [[பிரிட்டிஷ் கொலம்பியா]]விலும் டுயாக்கள் இருக்கின்றன. இந்தச் சொல்லின் மூலவேர், [[டுயா ஆறு|டுயா ஆற்றின்]] பகுதியில் உள்ள சில டுயாக்களின் காரணமாகவும், வட பிரிட்டிஷ் கொலம்பியாவில் உள்ள [[டுயா அடுக்கு|டுயா பிரதேச]]த்தின் காரணமாகவும் டுயா பியூட்டிலிருந்து வந்துள்ளது. டுயா பியூட்தான் முதலாவதாக பகுப்பாய்வு செய்யப்பட்ட [[நிலவடிவம்|நிலவமைப்ப்]], எனவேதான் அதன் பெயர் இவ் வகையான எரிமலை அமைப்புக்கான புவியியல் இலக்கியத்தில் பதிவுசெய்யப்பட்டது. [[டுயா மலைகள் பிரதேச பூங்கா|டுயா மலைகள் மாகாண பூங்கா]]வானது, டுயா ஏரியின் வடக்குப் பகுதியிலும், [[யூகான் பிரதேசம்|யுகோன் பகுதி]] எல்லைக்கு அருகாமையில் உள்ள [[ஜென்னிங்ஸ் ஆறு|ஜென்னிங்ஸ் ஆற்றின்]] அருகாமையிலும் அமைந்துள்ள இதன் வழக்கத்திற்கு மாறான நிலவெளியை பாதுகாக்கும் விதமாக நிறுவப்பட்டுள்ளது.
 
=== புதைசேற்று எரிமலைகள் ===
 
'''புதைசேற்று எரிமலைகள்''' அல்லது '''புதைசேற்று குவிமாடங்கள்''' என்பவை புவிக் கழிவு நீர்மங்கள் மற்றும் வாயுக்களின் உருவாக்கமாகும், இருப்பினும் இதுபோன்ற செயல்பாட்டிற்கு காரணமாக இருக்கக்கூடிய வேறுசில நிகழ்முறைகளும் இருக்கின்றன. 10 கிலோமீட்டர் சுற்றளவிற்கும் 700 மீட்டர் உயரத்திற்கும் உள்ளவை மிகப்பெரிய அமைப்புக்களாகும்.
 
== உமிழப்படும் மூலப்பொருள் ==
வரிசை 128:
உமிழப்பட்ட [[மாக்மா|எரிமலைக்குழம்பு]] அதிக விகிதத்தில் (>63%) சிலிக்காவைக் கொண்டிருந்தால் அந்த எரிமலைக்குழம்பு ஃபெல்சிக் எனப்படுகிறது.
**
ஃபெல்சிக் எரிமலைக்குழம்புகள் ([[டாசைட்|டேசைட்]] அல்லது ரையோலைட்கள்) அதிக [[பிசுபிசுப்பு|பிசுபிசுப்புத்தன்மை]] உள்ளவையாக இருக்கின்றன (மிகுந்த நீர்மமாக அல்லாமல்) குவிமாடங்களாகவோ அல்லது குறுகிய, தடித்த ஓட்டங்களாகவோ உமிழப்படுகின்றன. பிசுபிசுப்புள்ள எரிமலைக்குழம்பு சுழல்வடிவ எரிமலைகளையோ அல்லது [[எரிமலைக்குழம்பு குவிமாடம்|எரிமலைக்குழம்பு குவிமாடங்]]களையோ உருவாக்குவனவாக இருக்கின்றன. [[கலிபோர்னியா]]விலுள்ள லாஸன் சிகரம் ஃபெல்சிக் எரிமலைக்குழம்பிலிருந்து உருவானதற்கான ஒரு உதாரணமாகும், இது உண்மையிலேயே ஒரு பெரிய குவிமாடமாகும்.
 
**
வரிசை 134:
[[பைரோகிளாஸ்டிக் ஓட்டம்|பைரோகிளாஸ்டிக் ஓட்ட]] இக்னிம்பிரைட்கள் இத்தகைய எரிமலைகளின் அதிக அபாயமுள்ள உருவாக்கங்களாகும், இவை உருகிய எரிமலைச் சாம்பலின் கலவை என்பதால் காற்றுமண்டலத்திற்குள் செல்ல மிக கனமானவையாக இருக்கிறது, இதனால் அவை எரிமலையின் சரிவுகளை தழுவியபடி பெரிய உமிழ்வுகளின்போது அவற்றின் துளைகளிலிருந்து வெகுதொலைவிற்கு பயணிக்கின்றன.
 
1,200&nbsp;°Cக்கும் அதிகமாக உள்ள வெப்பநிலை [[பைரோகிளாஸ்டிக் ஓட்டம்|பைரோகிளாஸ்டிக் ஓட்டத்தில்]] ஏற்படுவதாக தெரியவந்துள்ளது, அது அதன் தடத்திலுள்ள அனைத்தையும் எரித்து சாம்பலாக்குவதோடு சேகாரமாகியிருக்கும் வெப்பமான பைரோகிளாஸ்டிக் ஓட்டத்தின் அடுக்குகளை பல மீட்டர்களுக்கு கெட்டியாக்குகிறது. [[அலாஸ்கா]]வின் [[ஆயிரம் புகைபோக்கிகள் உள்ள பள்ளத்தாக்கு|பத்தாயிரம் புகைபோக்கிகள் உள்ள பள்ளத்தாக்கு]], 1912 ஆம் ஆண்டில் [[கத்மாய்|காத்மை]]க்கு அருகாமையில் உள்ள நோவாரப்தாவின் உமிழ்வால் உருவானது, இது கெட்டியான பைரோகிளாஸ்டிக் ஓட்டம் அல்லது இக்னிம்பிரைட் சேகாரத்தின் உதாரணமாகும். போதுமான அளவிற்கு லேசானதாக உள்ள எரிமலைச் சாம்பல் [[பூமியின் காற்றுமண்டலம்|பூமியின் காற்றுமண்டல]]த்திற்குள் உயர சென்று உமிழப்படுவது பல கிலோமீட்டர்களுக்கு பயணித்து [[பாறை வகை|சாம்பல்பாறை]]யாக தரையில் விழுகிறது.
 
*
வரிசை 160:
[[மேல்தளம்|மேல்தள]] கட்டமைப்பின் அடிப்படையில் இரண்டு வகையான எரிமலைக்குழம்பிற்கு பெயரிடப்பட்டுள்ளது: {{okina}}[19]ஆ{{okina}}[20] {{pronounced|ˈʔaʔa}}([21]) மற்றும் பஹோய்ஹோய்{{IPA2|paːˈho.eˈho.e|}}([22]), இவை இரண்டும் [[ஹவாய் மொழி|ஹவாய்]] வேர்ச்சொல்லிருந்து வந்தவையாகும். {{okina}}[23]ஆ{{okina}}[24] கரடுமுரடான சாம்பல் கட்டி மேல்தள பண்புகொண்டது, இது பிசுபிசுப்பான எரிமலைக்குழம்பு ஓட்டத்திற்கு வகைமாதிரி கட்டமைப்பு.
இருப்பினும், கருங்கல் வகை அல்லது மாஃபிக் ஓட்டங்கள் {{okina}}[25]ஆ{{okina}}[26] ஓட்டங்களாக உமிழப்படலாம், குறிப்பாக உமிழப்படும் விகிதம் அதிகமாகவும், சரிவு செங்குத்தாகவும் இருந்தால் அவ்வாறு ஏற்படும். பஹோய்ஹோய் மென்மையான, கயிறுபோன்ற அல்லது சுருள் மேல்தள பண்பு கொண்டது, இது பொதுவாக அதிக நீர்மமான எரிமலைக்குழம்பு ஓட்டத்திலிருந்து உருவாகிறது. சாதாரணமாக, மாஃபிக் ஓட்டங்கள் மட்டுமே, உயர் வெப்பநிலையில் உமிழப்படுபவை அல்லது ஓடுவதற்கு பெருமளவில் நீர்மமாக இருப்பதற்கு முறையான வேதியியல் அம்சங்களைக் கொண்டுள்ளதால் பஹோய்ஹோய் ஆக உமிழப்படுகின்றன.
 
== எரிமலைச் செயல்பாடு ==
வரிசை 173:
மாக்மாடிக் எரிமலைகளை வகைப்படுத்துவதற்கான ஒரு பிரபலமான முறை அவற்றின் [[எரிமலை உமிழ்வுகளின் வகைகள்|உமிழ்வு]]த் தொடர்ச்சியை வைத்து பிரிப்பதாகும், அவற்றில் தொடர்நது உமிழ்பவை '''உயிர்த்துடிப்புடையவை''' என்றும், வரலாற்றுக் காலங்களில் உமிழ்ந்து தற்போது அமைதியாய் இருப்பவை '''உறங்குபவை''' என்றும், வரலாற்றுக் ''காலங்களிலும்'' உமிழாமல் இருப்பவை '''அழிந்தவை''' என்றும் அழைக்கப்படுகின்றன. இருப்பினும், இந்தப் பிரபல வகைப்படுத்தல் - குறிப்பாக அழிந்தவை - அறிவியலாளர்களுக்கு நடைமுறையில் அர்த்தமற்றவையே. அவர்கள் மேலே குறிப்பிட்டபடி குறிப்பிட்ட எரிமலைகளின் உருவாக்கம், உமிழ்வு நிகழ்முறை மற்றும் அதன் காரணமாக ஏற்படும் வடிவங்களை வைத்தே வகைப்படுத்துகிறார்கள்.
 
எரிமலை ஆராய்ச்சியாளர்களிடையே "உயிர்த்துடிப்புடைய" எரிமலையை வரையறுப்பதில் ஒருமித்த கருத்து இல்லை. எரிமலையின் ஆயுட்காலம் சில மாதங்களிலிருந்து சில மில்லியன் ஆண்டுகள் வரை வேறுபடுபடுகிறது, இதுபோன்று வேறுபடுத்திப் பார்ப்பது சிலநேரங்களில் மனித இனத்தின் ஆயுள் அல்லது நாகரீகங்களோடு ஒப்பிடுகையில் அர்த்தமற்றதாகிறது. உதாரணத்திற்கு, பல எரிமலைகளும் கடந்த பல்லாயிரம் ஆண்டுகளில் டசன் கணக்கான முறைகள் உமிழ்ந்திருக்கின்றன ஆனால் அவை தற்போது உமிழ்வதறாகான அறிகுறிகளைக் காட்டுவதி்ல்லை. இதுபோன்ற எரிமலைகளின் நீண்ட ஆயுட்காலத்தில் அவை மிகவும் செயலாற்றுவதாக இருக்கின்றன. இருப்பினும் மனித ஆயுட்காலத்தில் அவை அவ்வாறு இல்லை.
 
ஒரு எரிமலை '''செயலாற்று''' வதை, வழக்கத்திற்கு மாறான பூகம்பம் அல்லது குறிப்பிடத்தகுந்த புதிய வாயு வெளியேற்றம் போன்று, தற்போது உமிழ்கிறதா அல்லது செயலற்றிருப்பதற்கான அறிகுறிகள் இருக்கிறதா என்பதைக் கொண்டே வழக்கமாக அறிவியலாளர்கள் பரிசீலனை செய்கின்றனர். ஒரு எரிமலை வரலாற்றுக் காலத்தில் உமிழ்ந்திருந்தாலே அதை உயிர்த்துடிப்புடைய எரிமலையாக பல அறிவியலாளர்களும் கருதுகின்றனர். பதிவுசெய்யப்பட்ட வரலாற்றுக் கால வரையறை பிரதேசத்திற்கு பிரதேசம் மாறுபடுகிறது என்பதை கவனத்தில் கொள்ளவேண்டியது முக்கியமாகும்; [[மெடிட்டெரேனியன்|மெடிட்டெரேனியனில்]] பதிவுசெய்யப்பட்ட வரலாறு 3,000 வருடங்களை எட்டுகிறது, ஆனால் [[அமெரிக்கா|ஐக்கிய நாடுகள்]] மற்றும் [[கனடா]]வின் பசிபிக் வடகிழக்கு வரலாறு 300 ஆண்டுகளுக்கும் குறைவானதாக இருக்கிறது, [[ஹவாய்]] மற்றும் [[நியூசிலாந்து|நியூசிலாந்தின்]] வரலாறு 200 ஆண்டுகளே ஆகும்.
ஸ்மித்ஸோனியன் குளோபல் எரிமலை திட்டத்தின் வரையறைப்படி 10,000 ஆண்டுகளுக்குள் ஒரு எரிமலை உமிழ்ந்திருந்தால் அது ''உயிர்த்துடுப்புடைய'' எரிமலை.
வரிசை 187:
 
'''உறங்கும் எரிமலை''' யிலிருந்து அழிந்துவிட்ட எரிமலையை வேறுபடுத்திப் பார்ப்பது சிரமம்.
அதன் செயலாற்றுத்தன்மைகள் குறித்து எழுதப்பட்ட பதிவுகள் இல்லாமல் இருந்தால் அந்த எரிமலைகள் அழிந்துவிட்டவை என்றே கருதப்படுகின்றன. இருந்தபோதிலும், எரிமலைகள் நீண்ட காலத்திற்கு உறங்குகின்றவையாகவே இருக்கலாம், இது "அழிந்தவை" என்று அழைக்கப்படும் எரிமலை மீண்டும் உமிழலாம் என்பதற்கு பொதுவான பண்பு இல்லாமல் இல்லை. [[ஹெர்குலேனியம்|ஹெராகுலேனியம்]] மற்றும் பாம்பி நகரங்களை அழித்த [[வஸூவியஸ்|வசூவியஸின்]] புகழ்பெற்ற 79 ஆம் ஆண்டு உமிழ்வுக்கு முன்னர் அது அழிந்துவிட்டதாகவே கருதப்பட்டிருந்தது.
மிகச் சமீபத்தில் [[மாண்ட்சரட்|மாண்ட்சரேட்]] தீவிலுள்ள நீண்டநாள் உறக்கத்திலிருந்த [[சோஃப்ரியர் மலைகள்|சாஃபிரியர் மலைகள்]] எரிமலை 1995 ஆம் ஆண்டில் செயலாற்றத் தொடங்குவதற்கு முன்னர் அழிந்ததாகவே கருதப்பட்டிருந்தது. மற்றொரு சமீபத்திய உதாரணம், [[அலாஸ்கா]]வி்ல் உள்ள ஃபோர்பீக்டு மலை கி.மு. 8000 முன்பிருந்து உமிழாதிருந்த இது செப்டம்பர் 2006 ஆம் ஆண்டில் உமிழ்வதற்கு முன்னர்வரை நெடுங்காலமாகவே அழிந்துவிட்டதாகக் கருதப்பட்டிருந்தது.
 
== குறிப்பிடத்தக்க எரிமலைகள் ==
வரிசை 197:
:
{|
| width=50%
|
:* [[அவாசின்ஸ்கி]]-கொர்யாக்ஸ்கி, [[காம்சத்கா பெனிசுலா|காம்சத்கா]], ரஷ்யா
வரிசை 207:
:* [[மவுண்ட் நைரோகாங்கோ|மவுண்ட் நைரோகாங்கோ,]] [[காங்கோ ஜனநாயக் குடியரசு|காங்கோ ஜனநாயக குடியரசு]]
:* [[மவுண்ட் ரைனர்|மவுண்ட் ரைனிர்]], [[வாஷிங்டன்]], [[அமெரிக்கா]]
| width=50%
|
:* [[சகுராஜிமா|சகுராயிமா]], [[ககோஷிமா எல்லை|ககோஷிமா உறைவிடம்]], ஜப்பான்
வரிசை 227:
எரிமலைகள் வெளியேற்றிய சல்பர் டையாக்ஸைடு.]]
[[File:SO2 Galapagos 20051101.jpg|thumb|right|
2005 ஆம் ஆண்டு அக்டோபர் 23 முதல் நவம்பர் 1, வரை சியரா நீக்ரா எரிமலை (கலாபகஸ் தீவுகள்) மீது சராசரி செறிவுள்ள சல்பர் டையாக்ஸைடு இருக்கிறது. ]]
 
வெவ்வேறு விதமான [[எரிமலை உமிழ்வுகளின் வகைகள்|எரிமலை உமிழ்வு வகை]]களும் அதுசார்ந்த செயல்பாடுகளும் உள்ளன: [[பிரியாடிக் உமிழ்வுகள்|ஃப்ரீயாடிக் உமிழ்வுகள்]] (நீராவியால் உருவாக்கப்பட்ட உமிழ்வுகள்), உயர் அளவிலான சிலிக்கா [[லாவா|எரிமலைக்குழம்பு]] வெடித்து உமிழ்தல் (எ.கா: ரையோலைட்), குறைவான சிலிக்கா எரிமலைக்குழம்பு பீறிட்டு உமிழப்படுதல் (எ.கா: கருங்கல் வகை), பைரோகிளாஸ்டிக் ஓட்டங்கள், [[லஹர்|லகர்]]கள் (கூளங்களாக ஓடுதல்) மற்றும் [[கார்பன் டையாக்ஸைடு|கரியமில வாயு]] வெளிப்பாடு. இந்தச் செயல்பாடுகள் அனைத்தும் மனிதர்களுக்கு தீங்கானவையாக இருக்கின்றன. [[பூகம்பம்|பூகம்ப]]ங்கள், [[வெப்பப் பாய்வு|வெப்ப ஊற்று]]க்கள், [[நீராவித் துளை|நீராவி]]கள், [[சேற்றுக் கலம்|புதைசேற்று ஊற்று]] மற்றும் [[வெந்நீரூற்று|வெந்நீர் ஊற்று]]க்கள் எரிமலைச் செயல்பாட்டோடு இணைந்திருப்பவை.
 
வெவ்வேறு எரிமலை வாயுக்களின் செறிவுகளும் ஒரு எரிமலையிலிருந்து மற்றொன்றுக்கு குறிப்பிடத்தக்க அளவு மாறுபடுகிறது. நீர் ஆவியாதல் என்பது கரியமிலவாயு மற்றும் சல்பர் டையாக்ஸைடு ஆகியவற்றைத் தொடர்ந்து வரும் மிதமிஞ்சி இருக்கின்ற எரிமலை வாயு வகைமாதிரியாகும். ஹைட்ரஜன் சல்பைட், ஹைட்ரஜன் குளோரைடு மற்றும் ஹைட்ரஜன் ஃப்ளோரைடு ஆகியவை பிற முதன்மை எரிமலை வாயுக்கள்.
வரிசை 235:
 
பெரிய, வெடித்துச் சிதறும் எரிமலை உமிழ்வுகள் நீராவி (H<sub>2</sub>O), கார்பன் டையாக்ஸைடு (CO<sub>2</sub>), சல்ஃபர் டையாக்ஸைடு (SO<sub>2</sub>), ஹைட்ரஜன் குளோரைடு (HC1), ஹைட்ரஜன் ஃப்ளோரைடு (HF) மற்றும் சாம்பல் (தூளான மற்றும் [[படிகக்கல்|மென்மை]]யான பாறைகள்) ஆகியவற்றை [[வாயுமண்டலத்திற்கு மேலுள்ள பகுதி|வாயுமண்டலத்திற்கு மேலுள்ள]] பகுதியில் பூமியின் தளத்திற்கும் மேலே 16–32 கிலோமீட்டருக்கு (10–20 மைல்கள்) வீசியெறிகிறது. இவ்வாறு வீசப்படுவதிலிருந்து வரும் மிகவும் குறிப்பிடத்தக்க தாக்கங்கள், செறிவான சல்பேட் [[துகள் கலவை|சார]]ல்களை உருவாக்குகின்ற வாயுமண்டலத்திற்கு மேலுள்ள பகுதியில் விரைவாக கெட்டிப்படுத்துகின்ற சல்பர் டையாக்ஸைடு [[சல்பூரிக் அமிலம்|சல்பூரிக் அமில]]மாக (H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>) மாற்றப்படுவதிலிருந்து வருகிறது. இந்தச் சாரல்கள் பூமியின் அல்பிடோவை - [[சூரியன்|சூரிய]]னிலிருந்து வரும் இதன் கதிரியக்க பிரதிபலிப்பு விண்வெளிக்கு திரும்புகிறது - அதிகரிக்கச் செய்கிறது, ஆகவே இது பூமியின் தாழ்வான காற்றுமண்டலம் அல்லது அடிவெளிப்பகுதியைக் குளிர்விக்கிறது; இருப்பினும், அவை பூமியிலிருந்து மேல்நோக்கிப் பரவும் வெப்பத்தை உறி்ஞ்சவும் செய்கின்றன, அவ்விடத்தில் [[காற்றுமண்டலத்திற்கு மேலுள்ள பகுதி|வாயுமண்டலத்திற்கு மேலுள்ள]] பகுதியை வெப்பப்படுத்துகிறது. கடந்த நூற்றாண்டில் நிகழ்ந்த பல்வேறு உமிழ்வுகள், ஒன்றிலிருந்து இரண்டு வருட காலகட்டத்தில் அரை டிகிரி வரை (பாரன்ஹீட் அளவுகோலில்) பூமியின் மேல்தளத்தில் உள்ள சராசரி வெப்பநிலையின் வீழ்ச்சிக்கு காரணமானது - அநேகமாக [[ஹுவாய்நெபூடினா|ஹூவாய்நெப்பூட்டினா]]வின் உமிழ்விலிருந்து வந்த சல்பர் டையாக்ஸைடு [[1601 - 1603 ஆம் ஆண்டின் ரஷ்யப் பஞ்சம்|1601 - 1603 ஆம் ஆண்டின் ரஷ்ய பஞ்சத்திற்கு]] காரணமாக இருக்கலாம்.
 
இந்த சல்பேட் சாரல்கள், வாயுமண்டலத்திற்கு மேலுள்ள பகுதியில் உள்ள குளோரைன் மற்றும் [[நைட்ரஜன்]] ரசாயன உயிரினங்களை மாற்றுகின்றன அவற்றின் மேல்தளங்களில் உள்ள சிக்கலான [[ரசாயனம்|இரசாயன]] மாற்றங்களை அதிகரிக்கிறது. இந்த விளைவு, [[ஹலோஅல்கனே|குளோரோப்ளோரோகார்பன்]] மாசுபாட்டிலிருந்து அதிகரித்த வாயுமண்டலத்திற்கு மேலுள்ள [[குளோரின்]] உடன் சேர்ந்து, [[ஓஸோன்]] O<sub>3</sub>) பகுதியை அழிக்கின்ற குளோரின் மோனாக்ஸைடை உருவாக்குகிறது.
வரிசை 241:
சாரல்கள் அதிகரித்து கெட்டிப்படுகையில், அவை [[பஞ்சுபோன்ற மேகம்|சுருள் இழை மேக]]ங்களுக்கான பிளவாக செயல்படுகின்ற மேல் அடிவளியில் குடியேறிவிடுகின்றன, அதற்கும் மேல் பூமியின் [[கதிரியக்கம்|கதிரியக்க]]ச் சமநிலையை மேம்படுத்துகிறது.
 
பெரும்பாலான ஹைட்ரஜன் குளோரைடு (HCl) மற்றும் ஹைட்ரஜன் ப்ளோரைடு (HF) ஆகியவை உமிழப்படும் மேகத்திலுள்ள நீர்த்திவலைகளில் கரைந்து [[அமில மழை]]யாக விரைந்து தரையில் விழுகின்றன. தூண்டப்பட்ட சாம்பலும் வாயுமண்டலத்திற்கு மேலுள்ள பகுதியிலிருந்து விரைவாக விழுகிறது; இவற்றில் பெரும்பாலானவை சில நாட்களிலிருந்து சில வாரங்களுக்குள்ளாக நீக்கப்படுகின்றன. இறுதியில், வெடித்துச் சிதறும் எரிமலை உமிழ்வுகள் பசுமையில்ல வாயுவான [[கார்பன்]] டையாக்சைடை வெளியிடுகிறது, இது பயோஜியோகெமிக்கல் சுழற்சிக்கான கார்பன் மூலாதாரத்தை வழங்குகிறது.
[[File:Rainbow and sulfur dioxide emissions from the Halemaumau vent.jpg|thumb|left|200px|
ஹெலிமா உமாவு துளையிலிருந்து வானவில்லும், சல்பர் டையாக்ஸைடுடன் எரிமலை சாம்பலும்]]
 
எரிமலைகளிலிருந்து வெளிப்படும் வாயுக்கள் [[அமில மழை]]க்கு இயல்பான பங்களிப்பாளராக இருக்கின்றன. எரிமலைச் செயல்பாடுகள் ஒவ்வொரு ஆண்டும் ஏறத்தாழ 130 முதல் 230 [[கிலோகிராம்#SI மடங்குகள்|டெராகிராம்கள்]] (145 மில்லியன் முதல் 255 மி்ல்லியன் வரையிலான ஷார்ட் டன்கள்) வரையிலான [[கார்பன் டையாக்ஸைடு|கார்பன் டையைக்ஸைடை]] வெளியிடுகிறது.<ref>{{Cite web|url=http://volcanoes.usgs.gov/Hazards/What/VolGas/volgas.html|title=Volcanic Gases and Their Effects|accessdate=2007-06-16|publisher=U.S. Geological Survey|format=HTML}}</ref> எரிமலை உமிழ்வுகள் [[பூமியின் காற்றுமண்டலம்|பூமியின் காற்றுமண்டல]]த்திற்குள்ளாக [[நுண்துகளி|சாரல்களை]] தூண்டக்கூடும்.
பெரிய தூண்டல்கள் வழக்கத்திற்கு மாறான வண்ண அஸ்தமனம் போன்ற காட்சி அம்சங்களுக்கு காரணமாகலாம் என்பதோடு உலகளாவிய [[தட்பவெப்பம்|தட்பவெப்பத்தை]] குளிர்வித்து பாதிக்கச் செய்யலாம். எரிமலை உமிழ்வுகள் எரிமலைப் பாறைகளின் [[தட்பவெப்பநிலை]] நிகழ்முறை மூலமாக [[மண்|மண்ணில்]] புரதங்களை அதிகரிக்கச் செய்யும் பலனை வழங்கக்கூடியவையாகவும் இருக்கின்றன.
இத்தகைய உரமேற்றப்பட்ட மண் செடிகளும் பல்வேறு பயிர்களும் வளர்வதற்கு உதவுகின்றன.
எரிமலை உமிழ்வுகள், மாக்மாக்கள் தண்ணீருடன் சேர்ந்து குளிர்வித்து கெட்டிப்படுத்துகையில் புதிய தீவுகளையும் உருவாக்கக்கூடும்.
வரிசை 257:
[[வீனஸ்]] கோள் 90% [[கருங்கல்வகை|கருங்கல் வகை]]யைக் கொண்டிருக்கிறது, எரிமலை நிகழ்வு அதன் மேல்தளத்தை வடிவமைப்பதில் பெரும் பங்காற்றுகிறது என்பதைக் குறிப்பிடுகிறது. இந்தக் கோளில் கிட்டத்தட்ட 500 மில்லியன் ஆண்டுகளுக்கு முன்பு பெரிய முழு மறுமேல்தளமாக்க நிகழ்வு ஏற்பட்டிருக்கலாம்,<ref>{{cite web | author=D.L. Bindschadler | year = 1995 | url = http://www.agu.org/journals/rg/rg9504S/95RG00281/index.html | title = Magellan: A new view of Venus' geology and geophysics | publisher = American Geophysical Union | accessdate = 2006-09-04 }}</ref> இதை அறிவியலாளர்கள் மேல்தளத்தில் ஏற்பட்ட எரிமலை வாயு தாக்கத்தின் அடர்த்தி எனபதாகக் கூறுவர். எரிமலைக்குழம்பு ஓட்டங்கள் பரவலானவை என்பதுடன் எரிமலையின் வடிவங்கள் பூமியின் தோற்றத்தில் தற்போது இல்லை. கோளின் வாயுமண்டலத்தில் ஏற்படும் மாற்றங்களும் மின்னலின் ஆய்வும் நிகழ்ந்துகொண்டிருக்கும் எரிமலை செயலாற்றல்களுக்கு பங்களித்திருக்கலாம், இருந்தபோதிலும் வீனஸ் கோளில் எரிமலை நிகழ்வுகள் இப்போதும் நிகழ்ந்துகொண்டிருக்கின்றனவா இல்லையா என்பதற்கு எந்த உறுதிப்பாடும் இல்லை. மெகல்லன் விசாரணை மூலம் பெறப்பட்ட ரேடார் ஒலி, அதன் சிகரத்திலும் வடக்குப்பகுதி பக்கவாட்டிலும் சாம்பல் ஓட்ட வடிவத்தில் வீனஸின் உயரமான எரிமலையான [[மாட் மோன்ஸ்|மாட் மோன்ஸில்]] ஒப்பீட்டு ரீதியில் சமீபத்திய எரிமலை நிகழ்வு இருப்பதைக் காட்டுகிறது.
 
மார்ஸ் கோளில் அழிந்துவிட்ட பல்வேறு எரிமலைகள் இருக்கின்றன, அவற்றில் நான்கு பூமியில் இருப்பதைவிட மிகவும் பெரியதான நீண்ட கவச எரிமலைகளாகும். இவை [[அர்ஸியா மோன்ஸ்|ஆர்ஸியா மோன்ஸ்]], [[அஸ்கிராயஸ் மோன்ஸ்|ஆஸ்கிரேஸ் மோன்ஸ்]], [[ஹெகேட்ஸ் தாலஸ்|ஹெகேட்ஸ் தோலஸ்]], ஒலிம்பஸ் மோன்ஸ் மற்றும் [[பேவனிஸ் மோன்ஸ்|பவோனிஸ் மோன்ஸ்]] ஆகியவற்றை உள்ளடக்கியுள்ளது. இந்த எரிமலைகள் பல மில்லியன் ஆண்டுகளாக அழிந்துபட்டவையாக இருந்திருக்கின்றன,<ref name="ESAmarsvolcanoes">{{cite web|url=http://www.esa.int/esaMI/Mars_Express/SEMLF6D3M5E_0.html|title=Glacial, volcanic and fluvial activity on Mars: latest images |publisher=European Space Agency|accessdate=2006-08-17|date=2005-02-25}}</ref> ஆனால் ஐரோப்பிய ''மார்ஸ் எக்ஸ்பிரஸ்'' விண்வெளி ஓடம், மார்ஸில் சமீபத்திய கடந்த சில ஆண்டுகளில் எரிமலை நிகழ்வு ஏற்ப்ட்டதற்கான ஆதாரங்களைக் கண்டுபிடித்திருக்கின்றன.<ref name="ESAmarsvolcanoes"/>
 
[[படிமம்:Tvashtarvideo.gif|left|thumb|வாஷ்டர் எரிமலை, ஜூபிடரின் நிலவான ஐயோவின் மேல்தளத்திற்கு மேலாக 330 கி.மீ. (205 மைல்) ப்ளூமை உமிழ்கிறது]]
[[ஜூபிடர்|ஜூபிடரின்]] [[இயற்கை செயற்கைக்கோள்|நிலவான]] [[இயோ (நிலவு)|இயோ]], ஜூபிடருடனான [[பேரலைகள்|டைடல்]] ஒருங்கிணைப்பின் காரணமாக சூரிய மண்டலத்திலுள்ள அதிக எரிமலைச் செயல்பாடுள்ள கோளாக இருக்கிறது. இது [[சல்பர்]], சல்பர் டையாக்ஸைடு மற்றும் சிலிகேட் ஆகியவற்றை உமிழும் எரிமலைகளைக் கொண்டிருக்கிறது, அதன் காரணமாக [[இயோ (நிலவு)|இயோ]] தொடர்ந்து மறுமேல்தளமாக்கல் செயல்பாடு கொண்டதாக இருக்கிறது. இதனுடைய எரிமலைக்குழம்பு சூரிய மண்டலத்தில் உள்ளவற்றிலேயே மிகவும் வெப்பமானவை, இதன் வெப்பநிலை 1,800 K (1,500&nbsp;°C)-ஐத் தாண்டிச் செல்கிறது.
 
பிப்ரவரி 2001 ஆம் ஆண்டில், சூரிய மண்டலத்தில் ஏற்பட்ட மிகப்பெரிய எரிமலை உமிழ்வு இயோவில் ஏற்பட்டதாக பதிவுசெய்யப்பட்டுள்ளது.<ref>[http://www2.keck.hawaii.edu/news/archive/eruption/ "விதிவிலக்காக இயோ ரைவல்ஸில் உள்ள பிரகாசமான உமிழ்வு சூரிய மண்டலத்திலேயே பெரியது", நவம்பர். 13, 2002]</ref> ஜூபிடரின் [[கெய்லியன் நிலவு|கலீலியன் நிலவு]]களிலேயே சிறியதான [[யூரோப்பா (நிலவு)|யூரோப்பா]]வும், அதனுடைய விறைப்பான மேல்தளத்தில் பனிக்கட்டியாக உறையச்செய்கின்ற வகையில் முற்றிலும் தண்ணீரில் நிகழ்பவையாக இருப்பதைத் தவிர்த்து உயிர்த்துடிப்புடைய எரிமலை அமைப்பாகவே காணப்படுகிறது. இந்த நிகழ்முறை [[கிரையோ எரிமலை|கிரையோவால்கோனிஸம்]] எனப்படுகிறது, அத்துடன் [[சூரிய மண்டலம்|சூரிய மண்டல]]த்திலுள்ள வெளிப்புற கோள்களின் நிலவுகளில் மிகவும் பொதுவானதாகவும் காணப்படுகிறது.
 
1989 ஆம் ஆண்டில் வோயேஜர் 2 விண்வெளி ஓடம், [[நெப்டியூன்|நெப்டியூனின்]] [[இயற்கை செயற்கைக்கோள்|நிலவான]] டிரைடனில் உள்ள கிரையோ எரிமலைகளை ஆராய்ந்துள்ளது, 2005 ஆம் ஆண்டில் [[டிரைடன் (நிலவு)|டிரைடனில்]] கிரையோ எரிமலைகளை (பனிக்கட்டி எரிமலைகள்) கண்டுபிடித்திருக்கிறது, 2005 ஆம் ஆண்டில் [[காசினி-ஹூவாஜன்ஸ்|காஸினி கயோஜென்ஸ்]] விசாரணை, [[சனி]] கோளின் நிலவான [[இன்செலடஸ்(நிலவு)#கிரையோ எரிமலை|என்சைலடஸிலிருந்து உறைந்த பொருட்களை உமிழ்கின்ற ஊற்றுக்கள்]] இருப்பதைக் கண்டுபிடித்துள்ளது.<ref>[http://www.pparc.ac.uk/Nw/enceladus.asp PPARC, ''சனி கோளின் நிலவான இன்செலடஸில் உள்ள காற்றுமண்டலத்தை காசினி கண்டுபிடித்திருக்கிறது'']</ref> இந்த உமிழ்வு தண்ணீர், நீ்ர்ம நைட்ரஜன், தூசி, அல்லது மெதைன் உட்பொருட்களால் உருவாகியிருக்கிறது.
வரிசை 296:
 
பூமியின் [[மேண்டில் (நிலவியல்)|மெல்லிய]] அமைப்பு பாதியளவு கெட்டியான பொருளாக மாற்றமடைகிறது என்ற நவீன புரிதலுக்கு முன்னர் எரிமலைச் செயலுக்கான முன்மொழியப்பட்ட விளக்கங்களாக நிறைய இருந்துள்ளன.
பல பத்தாண்டுகளுக்குப் பின்னர், அமுக்கமும் [[கதிரியக்கம்|கதிரியக்க]] மூலப்பொருட்களும் வெப்ப மூலாதாரங்களாக இருக்கலாம் என்று தெரியவந்ததும் இவர்களுடைய பங்களிப்புகள் பலவும் குறிப்பிடத்தக்க அளவு தள்ளுபடி செய்யப்பட்டன. எரிமலை நடவடிக்கை [[ரசாயனம்|வேதியியல்]] வினைகளுக்கும், மேல்தளத்திற்கு அருகாமையில் மெல்லிய அடுக்கிலான உருகிய பாறைக்குமே வழங்கப்பட்டு வந்துள்ளது.
 
=== பாரம்பரியம் ===
"https://ta.wikipedia.org/wiki/எரிமலை" இலிருந்து மீள்விக்கப்பட்டது