இசுதான்புல்: திருத்தங்களுக்கு இடையிலான வேறுபாடு

இந்நகரின் முதலாவது அறியப்பட்ட பெயர் ''பைசாந்தியம்'' ({{lang-el|Βυζάντιον}}, ''Byzántion'') ஆகும். இது இந்நகர் நிறுவப்பட்ட போது மெகரியன் காலனியவாதிகளால் கி.மு. 660 ஆம் ஆண்டு காலப்பகுதியில் கொடுக்கப்பட்ட பெயராகும்.{{efn|name=byz-date|The foundation of Byzantion ([[Byzantium]]) is sometimes, especially in encyclopedic or other tertiary sources, placed firmly in 667 BC. However, historians have disputed the precise year the city was founded. Commonly cited is the work of 5th-century-BC historian [[Herodotus]], which says the city was founded seventeen years after the city of [[Chalcedon]],<ref>Herodotus ''Histories'' 4.144, translated in {{harvnb|De Sélincourt|2003|p=288}}</ref> which came into existence around 685 BC. However, [[Eusebius]], while concurring with 685 BC as the year Chalcedon was founded, places Byzantion's establishment in 659 BC.<ref name="isa199">{{harvnb|Isaac|1986|p=199}}</ref> Among more modern historians, Carl Roebuck proposed the 640s BC<ref>{{harvnb|Roebuck|1959|p=119}}, also as mentioned in {{harvnb|Isaac|1986|p=199}}</ref> while others have suggested even later. Further, the foundation date of Chalcedon is itself subject to some debate; while many sources place it in 685 BC,<ref>{{harvnb|Lister|1979|p=35}}</ref> others put it in 675 BC<ref name="fre10">{{harvnb|Freely|1996|p=10}}</ref> or even 639 BC (with Byzantion's establishment placed in 619 BC).<ref name="isa199"/> As such, some sources have opted to refer to Byzantium's foundation as simply located in the 7th century BC.}}<ref name="roo177">{{harvnb|Room|2006|pp=177}}</ref>

| location = Istanbulஇசுத்தான்புல் ([[Kartal]]கர்த்தால்), 1960-2012

| source 1 = [[Turkish State Meteorological Service]]<ref name="tsms-main"/><ref name="tsms-rain"/> (1960–2012)}}

| location = Istanbulஇசுத்தான்புல் (Kireçburnuகிரெச்புர்னு, [[Sarıyer]]சாரியர்), 1949-1999

| source 1 = [[Turkish State Meteorological Service]]<ref>[http://www.ibb.gov.tr/tr-TR/BilgiHizmetleri/Istatistikler/Documents/fiziki/t478.pdf The Yearly Measurements by Kirecburnu Station Between 1990-1999]</ref>(1949–1999)}}

| location = Istanbulஇசுத்தான்புல் (Bahçeköyபாக்சிக்கோய், [[Sarıyer]]சார்ரியர்), 1949-1999

| source 1 = [[Turkish State Meteorological Service]]<ref>[http://www.ibb.gov.tr/tr-TR/BilgiHizmetleri/Istatistikler/Documents/fiziki/t474.pdf The Yearly Measurements by Bahcekoy Station Between 1990-1999]</ref>(1949–1999)}}

|+ {{resize|110%|'''Historicalவரலாற்று populationsரீதியாக மக்கள்தொகை'''}}

| colspan=2 style="font-size:88%; text-align:center" | Sourcesமூலம்: {{harvnb|Chandler|1987}}, {{harvnb|Morris|2010}}, and {{harvnb|Turan|2010}} <br/> Pre-Republicகுடியரசுக்கு figuresமுந்தைய estimated{{efn|name=pop-figures|Historiansஎண்ணிக்கை disagree—sometimes substantially—on population figures of Istanbul (Constantinople), and other world cities, prior to the 20th century. However, {{harvnb|Chandler|1987|pp=463–505}}, a follow-up to Chandler & Fox 1974,அண்ணளவானது<ref name="chfo"/> performs a comprehensive look at different sources' estimates and chooses the most likely based on historical conditions; it, therefore, is the source of most population figures between 100 and 1914. The ranges of values between 500 and 1000 are due to {{harvnb|Morris|2010}}, which also does a comprehensive analysis of sources, including Chandler (1987); Morris notes that many of Chandler's estimates during that time seem too large for the city's size, and presents alternative, smaller estimates. Chandler disagrees with {{harvnb|Turan|2010}} on the population of the city in the mid-1920s (with the former suggesting 817,000 in 1925), but Turan, p. 224, is, nevertheless, used as the source of population figures between 1924 and 2005. Turan's figures, as well as the 2010 figure,<ref name="turkstat-curr">{{cite web|url=http://www.turkstat.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=8428|title=Address Based Population Registration System Results of 2010|date=28 January 2011|publisher=Turkish Statistical Institute|accessdate=24 December 2011|format=doc}}</ref> come from the [http://www.turkstat.gov.tr/ Turkish Statistical Institute]. The drastic increase in population between 1980 and 1985 is largely due to an enlargement of the city's limits (see the [[#Administration|Administration section]]). Explanations for population changes in pre-Republic times can be inferred from the [[#History|History section]].}}

அதன் பெரும்பான்மையான வரலாறு முழுவதும், உலகின் மிகப்பெரிய நகரங்களில் ஒன்றாக இசுதான்புல் தரப்படுத்தப்பட்டது. கி.பி. 500 ஆம் ஆண்டளவில் கொன்ஸ்தாந்தினோபிள் நகரம் அதன் முன்னோடியும், உலகின் மிகப்பெரிய நகரமுமான உரோமைத் தவிர்த்து 400,000 இற்கும் 500,000 இற்கும் இடைப்பட்ட அளவிலான மக்களைக் கொண்டிருந்தது.<ref>{{harvnb|Morris|2010|p=113}}</ref> கொன்ஸ்தாந்திநோபிள் நகரானது ஏனைய பாரிய வரலாற்று ரீதியான நகரங்களான [[பக்தாத்]] மற்றும் சங்கன் ஆகியவற்றுடன், 13 ஆம் நூற்றாண்டு காலம் வரை உலகின் அதிக மக்கள்தொகையைக் கொண்ட நகர் என்ற நிலையைத் தக்கவைக்கப் போட்டியிட்டது. இது உலகின் மிகப்பாரிய நகராகத் தொடர்ந்து இருக்கமுடியாது போனாலும், 19 ஆம் நூற்றாண்டின் ஆரம்பத்தில் [[இலண்டன்|இலண்டனால்]] முறியடிக்கப்பட்டு, கொன்ஸ்தாந்திநோபிளின் வீழ்ச்சி வரை ஐரோப்பாவின் பாரிய நகராக விளங்கியது.<ref name="cha463">{{harvnb|Chandler|1987|pp=463–505}}</ref> இன்று, அது இன்னும் [[மொஸ்கோ|மொஸ்கோவுடன்]] இணைந்து, ஐரோப்பாவின் மிகப்பெரிய நகர்ப்புற திரட்சிகளுள் ஒன்றாக உள்ளது.{{efn|name=un-agg|The United Nations defines an urban agglomeration as "the population contained within the contours of a contiguous territory inhabited at urban density levels without regard to administrative boundaries". The agglomeration "usually incorporates the population in a city or town plus that in the suburban areas lying outside of, but being adjacent to, the city boundaries".<ref name="wup-faq">{{cite web|url=http://esa.un.org/unup/Documentation/faq.htm|publisher=The United Nations|work=World Urbanization Prospects, the 2011 Revision|title=Frequently Asked Questions|date=5 April 2012|accessdate=20 September 2012}}</ref> Figures dated 1 July 2011 place the populations of the agglomerations of Moscow and Istanbul at 11.62 million and 11.25 million, respectively.<ref name="wup-pop">{{cite web|url=http://esa.un.org/unpd/wup/CD-ROM/WUP2011-F11a-30_Largest_Cities.xls|publisher=The United Nations|work=World Urbanization Prospects, the 2011 Revision|title=File 11a: The 30 Largest Urban Agglomerations Ranked by Population Size at Each Point in Time, 1950–2025|format=xls|date=5 April 2012|accessdate=20 September 2012}}</ref> The UN estimates that the agglomeration of Istanbul will exceed the agglomeration of Moscow in population by 2015 (with 12.46 million and 12.14 million, respectively), although extrapolation suggests that the former will not surpass latter until the second half of 2013. A revision with 2013 data is due in the first half of 2014.<ref name="wup-faq"/>}}