அனுபவச் சூத்திரம்

இரசாயனவியலில் இரசாயனச் சேர்வையொன்றின் அனுபவச் சூத்திரம் என்பது, அச் சேர்வையிலுள்ள மூலகங்களின் எளிய முழுவெண் விகிதமாகும். உதாரணமாக, ஐதரசன் பரவொட்சைட்டின் (H₂O₂) அனுபவச் சூத்திரம் HO ஆகும்.

அனுபவச் சூத்திரம் மூலம் அச் சேர்வையின் கட்டமைப்பு, சமபகுதியங்கள் அல்லது அச்சேர்வையிலுள்ள உண்மையான அணுக்களின் எண்ணிக்கை போன்ற எதையுமே அறிந்துகொள்ள முடியாது. மேலும் அயன் சேர்வைகள் மற்றும் SiO₂ போன்ற இராட்சத மூலக்கூறுகளின் சூத்திரத்தைக் குறிப்பிடவும் பயன்படுத்தப்படுகிறது.

இதற்கு மறுதலையாக மூலக்கூற்றுச் சூத்திரம் மூலக்கூறு ஒன்றில் உள்ள ஒவ்வொரு வகையான அணுக்களின் எண்ணிக்கையையும் கட்டமைப்புச் சூத்திரம் அதன் கட்டமைப்பையும் அடையாளப்படுத்தும்.

உதாரணமாக, குளுக்கோசு (C
₆H
₁₂O
₆), ரைபோசு (C
₅H
₁₀O
₅), அசெற்றிக் அமிலம் (C
₂H
₄O
₂), மற்றும் ஃபோமல்டிகைட் (CH
₂O) ஆகிய அனைத்தும் வித்தியாசமான மூலக்கூற்றுச் சூத்திரங்களைக் கொண்டிருப்பினும், இவை அனைத்தினதும் அனுபவச் சூத்திரம்: CH
₂O ஆகும். இச்சூத்திரம் ஃபோமல்டிகைட்டுகான மூலக்கூற்றுச் சூத்திரமாகும். எனினும், அசெற்றிக்கமிலத்தின் சூத்திரம் இதன் அணுக்களின் எண்ணிக்கையின் இரு மடங்காகவும் ரைபோசின் சூத்திரம் ஐந்து மடங்காகவும், குளுக்கோசின் சூத்திரம் ஆறுமடங்காகவும் இருக்கும்.

உதாரணமாக, நேர்-எக்சேன் எனும் இரசாயனச் சேர்வை CH
₃CH
₂CH
₂CH
₂CH
₂CH
₃ எனும் கட்டமைப்புச் சூத்திரத்தைக் கொண்டுள்ளது. இது 6 காபன் அணுக்களும், 14 ஐதரசன் அணுக்களும் நேர்ச்சங்கிலியொன்றில் இருப்பதைக் காட்டுகிறது. எக்சேனின் மூலக்கூற்றுச் சூத்திரம் C
₆H
₁₄ ஆகவும், அனுபவச் சூத்திரம் C
₃H
₇ ஆகவும் இருக்கும். இதன் அனுபவச் சூத்திரத்திலிருந்து C:H விகிதம் 3:7 என அறிய முடியும். வித்தியாசமான சேர்வைகள் ஒரே அனுபவச் சூத்திரத்தைக் கொண்டிருக்கலாம்.