ஏஸ்–பென்டெர் ஆக்சிசனேற்றம்

கரிம வேதியியலில், ஏஸ்–பென்டெர் ஆக்சிசனேற்றம் (Hass Bender oxidation) (ஏஸ்–பென்டெர் கார்போனைல் தொகுப்புமுறை எனவும் அழைக்கப்படுவது^[1]) ஒரு கரிம ஆக்சிசனேற்ற வினையாகும். இவ்வினையானது, 2-நைட்ரோபுரோப்பேனின் சோடிய உப்பை ஆக்சிசனேற்றியாகப் பயன்படுத்தி பென்சைல் ஆலைடுகளை பென்சால்டிகைடுகளாக மாற்றம் செய்கிறது.^[2] என்றி பி. ஏஸ் மற்றும் மைரன் எல். பென்டெர் ஆகியோர் 1949 ஆம் ஆண்டு இந்த வினையை முதன் முதலில் அறிவித்ததால் அவர்களின் பெயர் கொண்டு அழைக்கப்படுகிறது.^[3]

இந்த வினையின் செயல்முறையானது 2-நைட்ரோபுரோப்பேனில் உள்ள α கார்பன் அணுவில் நேர்மின்னி நீக்கத்துடன் தொடங்குகிறது. இந்த நேர்மின்னி நீக்கத்திற்குப் பிறகு ஒத்திசைவால் நிலைத்தன்மை அதிகரிக்கப்பட்ட எதிரயனி உருவாகிறது. இந்த எதிரயனியானது S_N2 வினையில் ஈடுபட்டு பென்சைல் ஆலைடை இடப்பெயர்ச்சி செய்கிறது. நைட்ரோஅல்கைல் தொகுதியில் உள்ள புரோட்டான்நீக்கம் செய்யப்பட்ட கார்பனானது ஒரு கருக்கவர் அணுவாக அமைந்திருக்கும் நைட்ரோஆல்டால் உள்ளதைப் போலல்லாமல், பதிலாக, நைட்ரோ தொகுதியில் உள்ள ஆக்சிசன் அணுவே பென்சைலிக் கார்பன் அணுவைத் தாக்குகிறது. ^[4] பிறகு, O-பென்சைல் அமைப்பானது சுற்றுவளைய வினையில் ஈடுபட்டு பென்சால்டிகைடையும், டைமெதில்ஆக்சைமை உடன் விளைபொருளாகவும் உருவாக்குகிறது.

இந்த வினையானது பென்சைல் சேர்மங்களுக்காக உருவாக்கப்பட்டதாக இருந்தாலும், அவையவற்றிற்குரிய α,β-ஈனோன்கள் மற்றும் ஈனால்களைத் தரக்கூடிய அல்லைல் ஆலைடுகளுக்கும் பொருந்துகிறது. ^[5]

மேற்கோள்கள்

↑ Hassner, Alfred; Namboothiri, Irishi (2012). "Hass–Bender carbonyl synthesis". Organic Syntheses Based on Name Reactions: A Practical Guide to 750 Transformations. Elsevier. pp. 203–204. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண் 978-0-08-096630-4.
↑ Wang, Zerong (2009). "Hass–Bender oxidation". Comprehensive Organic Name Reactions and Reagents. Wiley. pp. 1335–1337. எண்ணிம ஆவணச் சுட்டி:10.1002/9780470638859.conrr297. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண் 978-0-471-70450-8.
↑ Hass, Henry B.; Bender, Myron L. (1949). "The Reaction of Benzyl Halides with the Sodium Salt of 2-Nitropropane. A General Synthesis of Substituted Benzaldehydes". J. Am. Chem. Soc. 71 (5): 1767–1769. doi:10.1021/ja01173a066.
↑ Bersohn, Malcolm (1961). "C versus O Alkylation in the Case of a Stable Cation". J. Am. Chem. Soc. 83 (9): 2136–2138. doi:10.1021/ja01470a022.
↑ Montavon, M.; Lindlar, H.; Marbet, R.; Rüegg, R.; Ryser, G.; Saucy, G.; Zeller, P.; Isler, O. (1957). "Synthesen in der Carotinoid‐Reihe. 11. Mitteilung. α,β‐Ungesättigte Carbonylverbindungen aus Allylhalogeniden mittels Nitroparaffinen". Helv. Chim. Acta 40 (5): 1250–1256. doi:10.1002/hlca.19570400516.

[1] Hassner, Alfred; Namboothiri, Irishi (2012). "Hass–Bender carbonyl synthesis". Organic Syntheses Based on Name Reactions: A Practical Guide to 750 Transformations. Elsevier. pp. 203–204. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண் 978-0-08-096630-4.

[2] Wang, Zerong (2009). "Hass–Bender oxidation". Comprehensive Organic Name Reactions and Reagents. Wiley. pp. 1335–1337. எண்ணிம ஆவணச் சுட்டி:10.1002/9780470638859.conrr297. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண் 978-0-471-70450-8.

[3] Hass, Henry B.; Bender, Myron L. (1949). "The Reaction of Benzyl Halides with the Sodium Salt of 2-Nitropropane. A General Synthesis of Substituted Benzaldehydes". J. Am. Chem. Soc. 71 (5): 1767–1769. doi:10.1021/ja01173a066.

[4] Bersohn, Malcolm (1961). "C versus O Alkylation in the Case of a Stable Cation". J. Am. Chem. Soc. 83 (9): 2136–2138. doi:10.1021/ja01470a022.

[5] Montavon, M.; Lindlar, H.; Marbet, R.; Rüegg, R.; Ryser, G.; Saucy, G.; Zeller, P.; Isler, O. (1957). "Synthesen in der Carotinoid‐Reihe. 11. Mitteilung. α,β‐Ungesättigte Carbonylverbindungen aus Allylhalogeniden mittels Nitroparaffinen". Helv. Chim. Acta 40 (5): 1250–1256. doi:10.1002/hlca.19570400516.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]