குழு 13 ஐதரைடு

குழு 13 ஐதரைடுகள் (Group 13 hydrides) என்பவை தனிம வரிசை அட்டவணையின் 13 ஆவது தொகுதியில் ஐதரசன் பிணைப்புகளைக் கொண்ட இரசாயனச் சேர்மங்களைக் குறிக்கும். இக்குழுவின் உறுப்புகள்: போரான், அலுமினியம், காலியம், இண்டியம், தாலியம் ஆகியவையாகும்.

மூவைதரைடுகள்

எளிமையான இந்த தொடரை XH₃ என்ற வேதியியல் வாய்ப்பாடு அடையாளப்படுத்துகிறது. X ஆனது போரான் குடும்பத்தில் உள்ள ஏதேனும் ஒரு தனிமத்தைக் குறிக்கிறது.

சேர்மம்	வேதியியல் வாய்ப்பாடு	வடிவியல்	மாதிரி
போரான் மூவைதரைடு ஐதரசன் போரைடு (போரேன்)	BH3
அலுமினியம் மூவைதரைடு ஐதரசன் அலுமினைடு (அலுமேன்) (அலேன்)	AlH3
காலியம் மூவைதரைடு ஐதரசன் காலைடு (காலேன்)	GaH3
இண்டியம் மூவைதரைடு ஐதரசன் இண்டிகைடு (இண்டிகேன்)	InH3
தாலிய மூவைதரைடு ஐதரசன் தாலைடு (தாலேன்)	TlH3

பல்வேறு வகையான போரேன்கள் ஒரு பெரிய சகப் பிணைப்புத் தொகுதி வேதியியலைக் காட்டுகின்றன, ஆனால் கனமான குழு 13 ஐதரைடுகளில் இப்பண்பு இல்லை. இவற்றின் மூலக்கூற்று வாய்ப்பாடுகள் ஒருபுறமிருக்க இவை பலபடிகளை உருவாக்க முனைகின்றன. அலேன்(அலுமினியம் மூவைதரைடு) என்பது எண்முகமாக ஒருங்கிணைக்கப்பட்ட அலுமினிய அணுக்களைக் கொண்ட ஒரு வலுவான குறைக்கும் முகவராகும். காலேனை தயாரிப்பதற்கு கடினமாக உள்ளது. அறை வெப்பநிலையில் காலியம் மற்றும் ஐதரசனாக சிதைகிறது. இண்டிகேனும் தாலேனும் தயாரிக்கப்படவில்லை மற்றும் எந்த குறிப்பிடத்தக்க காலத்திற்கும் நிலைப்புத்தன்மை அற்றவையாகும்.

எளிய MH3 குழு 13 ஐதரைடுகள் முக்கோண சமதள மூலக்கூறு வடிவவியலைக் கொண்டுள்ளன. sp² கலப்பின மையம் மற்றும் காலியான p-ஆர்பிட்டால் ஆகியன இதற்கான காரணமாகும். நிக்டோசன் குழு ஐதரைடுகளின் முக்கோணப் பிரமிடு வடிவவியலுடன் இது முரண்படுகிறது.

அனைத்து குழு 13 ஐதரைடுகளும் BH₄⁻ மற்றும் AlH₄⁻ போன்ற ஐதரசன் எதிர்மின் அயனிகளைக் கொண்டுள்ளன.

அறு ஐதரைடுகள்

சேர்மம்	வேதியியல் வாய்ப்பாடு	வடிவியல்	மாதிரி
டைபோரேன்	B2H6
டையலேன்	Al2H6
டைகாலேன்	Ga2H6
டை இண்டிகேன்	In2H6
டைதாலேன்	Tl2H6