வசிர் கான் மஸ்ஜித்து

வசிர் கான் மஸ்ஜித்து (பஞ்சாபி மற்றும் உருது: مسجد وزیر خان ‎; Masjid Wazīr Khān) என்பது பாக்கித்தானின் பஞ்சாப் மாகணத்தின் தலைநகர் இலாகூரில் அமைந்துள்ள 17 ஆம் நூற்றாண்டைச் சேர்ந்த பள்ளிவாசல் ஆகும். இப்பள்ளிவாசல் முகலாயப் பேரரசர் ஷாஜகான் ஆட்சிக்காலத்தில் கட்டிடத் தொகுப்பில் ஒருபகுதியாகக் கட்டப்பட்டது, இத்தொகுப்பில் பள்ளியின் அருகிலுள்ள சாகி அமாம் குளியலறைகளும் அடங்கும். வாசிர் கான் மஸ்ஜித்து கட்டுமானம் 1634 C.E., தொடங்கி 1641 இல் முடிக்கப்பட்டது.[1]

மிகவும் அழகியலாகக் கட்டமைக்கப்பட்ட முகலாயப் பள்ளிவாசலாகக் கருதப்படும்,[2] வசிர் கான் மஸ்ஜித்து அதன் காசி-கரி எனும் பளிங்கு வேலைகளுக்கும், மற்றும் உள்பகுதியில் முழுவதும் அழகுபடுத்தப்பட்ட முகலாய சுதை வண்ணங்களுக்கும் புகழ் பெற்றதாகும். 2009 ஆம் ஆண்டிலிருந்து இந்தப் பள்ளிவாசலில் விரிவான மீட்டமைப்புப் பணிகள் நடைபெறுகின்றன, இப் பணிகள் ஆகா கான் கலாச்சார தொண்டு நிறுவனம் மற்றும் பஞ்சாப் மகாண அரசின் வழிகாட்டுதலின் கீழ் ,[3] செருமனி, நார்வே, மற்றும் ஐக்கிய அமெரிக்காவின் பங்களிப்புடன் நடைபெற்று வருகின்றன.[4]

அமைவிடம்

தொகு
 
வசிர்கான் பள்ளிவாசல், இலாகூர்.

இப்பள்ளிவாசல் இலாகூர் கோட்டை நகரின் தெற்குப் பகுதியிலுள்ள இலாகூரின் "சாகி குசாரா", அல்லது "அரசுச் சாலையில்" அமைந்துள்ளது. இச்சாலை முகலாய அரசின் முக்கியப் பிரமுகர்கள் இலாகூர் கோட்டைக்குச் செல்வதற்காகப் பயன்படுத்தும் வழியாக இருந்து வந்தது.[5] இப்பள்ளிவாசல் சாகி அமாம் அமைந்துள்ள தில்லி வாயிலில் இருந்து 260 மீற்றர்கள் தொலைவில் அமைந்துள்ளது.[5] இப்பள்ளியின் முகப்பு வசிர்கான் சதுக்கம் மற்றும் சிட்டா வாயிலை நோக்கியதாக உள்ளது.

பின்னணி

தொகு
 
இப்பள்ளிவாசல் வளாகத்தில் சூபித் துறவி சையது முகமது இசாக்கு குசரானி, "மீரான் பாதுசாவின்" அடக்கத்தலமும் அமைந்துள்ளது.
 
இப்பள்ளிவாசல் வளாகத்தில் பல கடைகள் அமைந்துள்ளன, இது "கையெழுத்துக் கலைஞர்கள் சந்தை" என அழைக்கப்படுகிறது.

இப்பள்ளிவாசல் கட்டுவதற்கான முயற்சி முகலாய அரசவையின் தலைமை வைத்தியர் வசீர் கான் என அழைக்கப்படும் ஹக்கீம் இல்முத்தீன் அன்சாரி அவர்களால் முன்னெடுக்கப்பட்டது.[6][7][8] வசீர் கான் பின்னாளில் பஞ்சாப் மகாணத்தின் "சுபேதாராக" நியமிக்கப்பட்டார்,[6] மேலும் இலாகூரில் பல முக்கியக் கட்டிடங்களைக் கட்டியுள்ளார்.[6] வசிர்கானுக்கு தில்லி வாயிலுக்கு அருகில் பல நிலங்கள் இருந்தன, அந்த நிலத்தில் புகழ்பெற்ற சூபி ஞானி மீரான் பாதுசா அடக்கத்தலத்தை உள்ளடக்கியதாகப்,[9] பள்ளிவாசல் வளாகக் கட்டுமானத்தைத் தொடங்கினார், இந்த அடக்கத்தலம் இப்போது பள்ளிவாசல் முற்றத்தில் அமைந்துள்ளது.[6] வசிர்கான் பள்ளிவாசல் கட்டுமானத்திற்கு முன்பு, இந்த இடத்தில் சூபித்துறவியின் பழைய தர்கா இருந்தது.[10]

இப் பள்ளிவாசலின் உட்பகுதி முகலாய மற்றும் உள்ளூர் பஞ்சாபிய அழகு நயங்கள் பொருந்திய சுதை வண்ண வேலைப்பாடுகளையும், வெளிப்பகுதி "காசி-காரி" எனப்படும் பாரசீக பாணியிலான பளிங்கு வேலைப்பாடுகளையும் கொண்டுள்ளது.[11] மரியம் சமானி பேகம் பள்ளிவாசலை இலாகூரின் வெள்ளிக் கிழமைத் தொழுகைக்கான பெரிய பள்ளிவாசல் என்ற நிலையலிருந்து வசிர்கான் பள்ளிவாசல் மாற்றீடு செய்தது.[12]

வசிர் கான் பள்ளிவாசல் மிகப்பெரிய வளாகத்தின் ஒரு பகுதியாக உள்ளது. இவ்வளாகத்தில் வரிசையாகக் கடைகள் அமைக்கப்பட்டுள்ளன, இவை பாரம்பரியமாக கையெழுத்துக் கலைஞர்கள் மற்றும் புத்தகப் பிணைப்பாளர்களுக்கு ஒதுக்கப்பட்டுள்ளது, மற்றும் பள்ளிவாசலின் முதன்மை வாயிலின் முன்புறம் நகரச் சதுக்கம் அமைந்துள்ளது.[13]

வசிர் கான் பள்ளிவாசல் தெற்கு ஆசியாவில் முதல் மாதிரியான "சாருசு கடைவீதி", அல்லது நான்கு அச்சுக் கடைவீதி நோக்கிற்காகக் கட்டப்பட்ட அமைப்பினைக் கொண்டுள்ளது - இருப்பினும் வசிர் கான் பள்ளிவாசல் வடிவமைப்பில் இந்த நான்கு அச்சுகளில் இரண்டு அச்சுகள் பள்ளிவாசலின் நுழைவு வழியாகவும், மற்ற இரண்டு அச்சுகள் கையெழுத்துக் கலைஞர்கள் கடைவீதியை உருவாக்குமாறும் அமைக்கப்பட்டுள்ளன.[14]

மேற்கோள்கள்

தொகு
  1. "Conservation of the Wazir Khan Mosque Lahore: Preliminary Report on Condition and Risk Assessment". Aga Khan Development Network. 2012 இம் மூலத்தில் இருந்து 27 ஆகஸ்ட் 2016 அன்று. பரணிடப்பட்டது.. https://web.archive.org/web/20160827000354/http://archnet.org/system/publications/contents/6585/original/DPC3347.pdf?1384798179. பார்த்த நாள்: 25 August 2016. "The Wazir Khan Mosque was built in 1634-35 AD (1044-45 AH), by Hakim 'Ali ud din* a governor of the Punjab in the early part of the reign of the Mughal emperor Shah Jahan." 
  2. Masson, Vadim Mikhaĭlovich (2003). History of Civilizations of Central Asia: Development in contrast : from the sixteenth to the mid-nineteenth century. UNESCO. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண் 9789231038761.
  3. "Walled city of Lahore conservation". http://www.akdn.org/where-we-work/south-asia/pakistan/cultural-development/walled-city-lahore-conservation. பார்த்த நாள்: 25 August 2016. "The Walled city of Lahore is famous for several historic monuments including the Lahore Fort – a World Heritage site, the Badshahi and Wazir Khan mosques. Close to 2,000 buildings within the Walled city display a range of architectural features that mark Lahore’s centuries old cultural landscape. A majority of these buildings and the mohallas (local neighbourhoods) in which they are situated form a unique heritage footprint. The work consequently carried out by the Aga Khan Trust for Culture (AKTC) and the Aga Khan Historic Cities Programme (AKHCP) was initiated under a 2007 public-private partnership framework agreement with the Government of Punjab." 
  4. Muzaffar, Zareen (8 February 2016). "The Walled City of Lahore: Protecting Heritage and History". The Diplomat. http://thediplomat.com/2016/02/the-walled-city-of-lahore-protecting-heritage-and-history/. பார்த்த நாள்: 25 August 2016. "The Walled City of Lahore program was put into effect in partnership with the Aga Khan Trust for Culture. AKTC supports the Walled City Authority in all technical matters in terms of restoration and conservation work being carried out. Other donors include the World Bank, Royal Norwegian Government, USAID, and the German Embassy." 
  5. 5.0 5.1 "History and Background in Conservation of the Wazir Khan Mosque Lahore: Preliminary Report on Condition and Risk Assessment". Aga Khan Historic Cities Programme. Aga Khan Cultural Services - Pakistan. 2012. பார்க்கப்பட்ட நாள் 25 August 2016.
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 Asher, p.225
  7. Shelomo Dov Goitein. Studies in Islamic History and Institutions BRILL, 2010 பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண் 9004179313 p 170
  8. "Masjid Vazir K̲h̲ān". Archnet. பார்க்கப்பட்ட நாள் 25 August 2016. The mosque was founded by Hakim Ilmud Din Ansari, a distinguished physician from Chiniot who received the Ministerial title of 'Wazir Khan' under the reign of Shah Jahan, and was later promoted to the position of Viceroy of Punjab.
  9. Westcoat, p.160
  10. "Conservation of the Wazir Khan Mosque Lahore: Preliminary Report on Condition and Risk Assessment". Aga Khan Development Network. 2012 இம் மூலத்தில் இருந்து 27 ஆகஸ்ட் 2016 அன்று. பரணிடப்பட்டது.. https://web.archive.org/web/20160827000354/http://archnet.org/system/publications/contents/6585/original/DPC3347.pdf?1384798179. பார்த்த நாள்: 25 August 2016. "It was built on the remains of an old Sufi complex and the Sufi grave sites associated with it." 
  11. Wescoat, James (1996). Mughal Gardens: Sources, Places, Representations, and Prospects. Dumbarton Oaks. p. 160.
  12. Gharipour, p.87
  13. "CURRENT PROJECTS". Aga Khan Development Network. பார்க்கப்பட்ட நாள் 25 August 2016. The complex included the mosque itself, the chowk (an urban introductory space), a row of hujras (shops) integrated in the entrance system meant specifically for calligraphers and bookbinders, and additional shops on the eastern and northern facades built into the body of the monument.CURRENT PROJECTS
  14. Salman, Muhammad. "DOCUMENTATION AND CONSERVATION OF WAZIR KHAN MOSQUE, LAHORE, PAKISTAN" (PDF). Aga Khan Cultural Service. Aga Khan Cultural Service. Archived from the original (PDF) on 23 நவம்பர் 2015. பார்க்கப்பட்ட நாள் 25 August 2016.
"https://ta.wikipedia.org/w/index.php?title=வசிர்_கான்_மஸ்ஜித்து&oldid=3589696" இலிருந்து மீள்விக்கப்பட்டது