லியா சலோங்கா
மரியா லியா கார்மென் இமுட்டான் சலோங்கா (Maria Lea Carmen Imutan Salonga) (பிறப்பு: 1971 பிப்ரவரி 22) இவர் ஒரு பிலிப்பினோ பாடகியும் மற்றும் நடிகையும் ஆவார். இசை நாடகங்களில் தனது பாத்திரங்களுக்காகவும், இரண்டு டிஸ்னி இளவரசிகளுக்கு ( ஜாஸ்மின் மற்றும் முலான் ) குரல்களை வழங்கியதற்காகவும், ஒரு பதிவுக் கலைஞராகவும் தொலைக்காட்சி கலைஞராகவும் பிரபலமானவர்.
தனது 18 வயதில், மிஸ் சைகோன் என்ற இசைத் திரைப்படத்தில் கிம் என்ற முக்கிய கதாபாத்திரத்தில் தோன்றினார். முதலில் வெஸ்ட் எண்டிலும் பின்னர் பிராடுவே அரங்கிலும், [1] இவர் ஆலிவர் மற்றும் உலக அரங்க விருதுகளையும் வென்றுள்ளார். மேலும் டோனி விருதை வென்ற முதல் ஆசிய பெண்மணி என்ற பெருமையையும் பெற்றார் . [2] சர்வதேச சாதனை முத்திரையுடன் (1993 இல் அட்லாண்டிக் ரெக்கார்ட்ஸ் ) கையெழுத்திட்ட முதல் பிலிப்பைன்ஸ் கலைஞர் சலோங்கா ஆவார்.
பிராட்வேயில் லெஸ் மிசரபிள்ஸ் என்ற இசைப்பாடலில் எபோனைன் மற்றும் பான்டைன் வேடங்களில் நடித்த ஆசிய வம்சாவளியைச் சேர்ந்த முதல் நடிகையும் சலோங்கா ஆவார். [3] லண்டனில் நடந்த இசைக்கலைஞரின் 10 மற்றும் 25 வது ஆண்டு நிகழ்ச்சிகளில் முறையே எபோனைன் மற்றும் பான்டைன் ஆகிய கதாபாத்திரங்களையும் இவர் சித்தரித்தார். இரண்டு உத்தியோகபூர்வ டிஸ்னி இளவரசிகளுக்கு குரல்களை இவர் வழங்கினார்: அலாவுதீன் (1992) திரைப்படத்தில் ஜாஸ்மின் (1992) மற்றும் முலானில் ஃபா முலன் (1998). வால்ட் டிஸ்னி நிறுவனத்துடன் பணிபுரிந்ததற்காக 2011ஆம் ஆண்டில் அவர் டிஸ்னி லெஜண்ட் என்று பெயரிடப்பட்டார். [4] பிளவர் டிரம் என்றா பாடலின் பிராட்வே பதிப்பில் சலோங்கா மெய்-லி என்ற பாத்திரத்தில் நடித்தார். அமெரிக்கா, பிலிப்பைன்சு மற்றும் பிற இடங்களில் பல மேடை, திரைப்படம் மற்றும் தொலைக்காட்சி வேடங்களில் நடித்துள்ளார். சிண்ட்ரெல்லா என்றத் திரைப்படத்தில் தலைப்பு பாத்திரத்திலும், மற்ற வேடங்களுடனும், ஒரு கச்சேரி கலைஞராகவும் இவர் பரவலாக சுற்றுப்பயணம் செய்துள்ளார். 2015 முதல் 2016 வரை, இவர் அலெஜியன்ஸ் என்ற இசைக் குழுவிற்காக பிராட்வே திரும்பினார். மேலும் 2017 முதல் 2019 வரை ஒன்ஸ் ஆன் திஸ் ஐலன்டின் என்ற இசைக்காக பிராட்வே மறுமலர்ச்சியில் தோன்றினார்.
வாழ்க்கை மற்றும் தொழில்
தொகு1971-1989: ஆரம்பகால வாழ்க்கை மற்றும் தொழில்
தொகுமரியா லியா கார்மென் இமுட்டான் சலோங்கா மணிலாவின் எர்மிடாவில் ஒரு கடற்படை அதிகாரியும் மற்றும் கப்பல் நிறுவன உரிமையாளருமான (1929–2016) பெலிசியானோ ஜெனுயினோ சலோங்கா என்பவருக்கும் மற்றும் அவரது மனைவி மரியா லிகயா அல்காண்டரா என்கிற இமுட்டான் ஆகியோருக்குப் பிறந்தார். [5] இவர் தனது குழந்தைப் பருவத்தின் முதல் ஆறு ஆண்டுகளை மணிலாவுக்குச் செல்வதற்கு முன்பு ஏஞ்சலிசு நகரில் கழித்தார். [6] இவரது சகோதரர் ஜெரார்ட் சலோங்கா ஒரு நிகழ்ச்சி நடத்துனர் ஆவார். [7]
1978ஆம் ஆண்டில் தனது ஏழு வயதில் பிலிப்பைன்சின் தி கிங் அண்ட் ஐ என்ற இசைக் குழுவின் மூலம் தனது தொழிலில் அறிமுகமானார். [8] 1980ஆம் ஆண்டில் அன்னி என்பதில் தலைப்பு வேடத்தில் நடித்த இவர், கேட் ஆன் எ ஹாட் டின் ரூஃப், பிட்லர் ஆன் தி ரூஃப், தி சவுண்ட் ஆஃப் மியூசிக், தி ரோஸ் டி, தி குட்பை கேர்ள் (1982), பேப்பர் மூன் (1983) மற்றும் தி பண்டாஸ்டிக்ஸ் (1988) போன்ற பிற தயாரிப்புகளிலும் தோன்றினார். [7] 1981 ஆம் ஆண்டில், இவர் தனது முதல் இசைத் தொகுப்பான ஸ்மால் வாய்ஸ் என்பதை பதிவு செய்தார். இது பிலிப்பைன்சில் தங்கச் சான்றிதழைப் பெற்றது. [9] 1985ஆம் ஆண்டில், இவரும் இவரது சகோதரரும் எட்டாவது மெட்ரோ மணிலா பிரபல இசை விழாவில் டெஸ் கான்செப்சியன் இசையமைத்த "மியூசிகா, லதா, சிபோல் அட் லா லா லா" என்ற பாடலுக்கான மொழிபெயர்ப்பாளர்களாக பங்கேற்றனர்.
1980களில், சலோங்கா ஜி.எம்.ஏ வானொலி தொலைக்காட்சி கலைகள் மூலம் பல தொலைக்காட்சி திட்டங்களையும் கொண்டிருந்தார். அங்கு இவர் குழந்தை நடிகராக பணியாற்றினார். இவரது முதல் தொகுப்பின் வெற்றிக்குப் பிறகு, 1983 முதல் 1985 வரை, இவர் தனது சொந்த இசை தொலைக்காட்சி நிகழ்ச்சியான லவ், லியாவை [6] தொகுத்து வழங்கினார். மேலும் ஜெர்மன் மோரேனோவின் நிகழ்ச்சியான தட்ஸ் என்டர்டெயின்மென்ட் என்பதில் நடிகர்களில் உறுப்பினராக இருந்தார். இவர் திரைப்படங்களிலும் நடித்திருந்தார். இதில் குடும்பம் சார்ந்த திரோபாங் புலிலிட், லைக் ஃபாதர், லைக் சன், நிஞ்ஜா கிட்ஸ், கேப்டன் பார்பெல் மற்றும் பிக் பாக் பூம் ஆகியவையும் அடங்கும். ஒரு இளம் கலைஞராக, சலோங்கா சிறந்த குழந்தை நடிகைக்கான பிலிப்பைன்சு திரைப்படக் கலை மற்றும் அறிவியல் அகாதமி விருதையும் 1980, 1981 மற்றும் 1982 ஆம் ஆண்டுகளில் சிறந்த குழந்தை நடிகருக்கான மூன்று அலிவ் விருதுகளையும் பெற்றுள்ளார். [7] இவர் தனது இரண்டாவது இசைத் தொகுப்பான லியாவை 1988இல் வெளியிட்டார். [9]
1985ஆம் ஆண்டில் மற்றும் 1988ஆம் ஆண்டில் முறையே மணிலாவில் நடந்த இசை நிகழ்ச்சிகளில் மெனுடோ மற்றும் ஸ்டீவி வொண்டர் போன்ற சர்வதேச செயல்களிலும் இவர் ஈடுபட்டார். [10]
கல்வி
தொகுமெட்ரோ மணிலாவின் சான் ஜுவான், கிரீன்ஹில்ஸில் உள்ள ஓ.பி. மாண்டிசோரி மையத்தில் 1988 ஆம் ஆண்டில் தனது இடைநிலைக் கல்வியை முடித்தார். [11] இவர் பிலிப்பைன்சு பல்கலைக்கழகத்தில் இசை மற்றும் மேடை இயக்கத்தில் இசை திறமையான குழந்தைகளுக்கு பயிற்சி அளிப்பதை நோக்கமாகக் கொண்ட விரிவாக்க திட்டத்திலும் கலந்து கொண்டார். மிஸ் சைகோனுக்கு தயாராகும்போது, அட்டெனியோ டி மணிலா பல்கலைக்கழகத்தில் உயிரியல் படிக்கும் ஒரு கல்லூரிக்கு புதியவரான, இவர் ஒரு மருத்துவ வாழ்க்கையைப் பெற விரும்பினார். பின்னர், நியூயார்க்கில் தனது பணிகளுக்கு இடையில், ஃபோர்டாம் பல்கலைக்கழகத்தின் லிங்கன் சென்டர் வளாகத்தில் இரண்டு படிப்புகளையும் எடுத்தார்.
1989-1992: மிஸ் சைகோன் மற்றும் அலாவுதீன்
தொகு1989ஆம் ஆண்டில் லண்டனில் மிஸ் சைகோன் என்ற இசைத் தயாரிப்பில் கிம் பாத்திரத்தில் நடிக்க சலோங்கா தேர்ந்தெடுக்கப்பட்டார். [1] அந்த காலகட்டத்தில் ஐக்கிய இராச்சியத்தில் ஒரு வலுவான கிழக்கு ஆசிய நடிகை / பாடகியைக் கண்டுபிடிக்க முடியவில்லை. தயாரிப்பாளர்கள் முன்னணி நாடுகளில் தேடி வந்தனர். [12] அப்போதைய 17 வயதான சலோங்கா, லெஸ் மிசரபிள்ஸ் என்பதிலிருந்து பபிலில் மற்றும் கிளாட்-மைக்கேல் ஷான்பெர்க்கின் " ஆன் மை ஓன் " பாடலைத் தேர்வுசெய்தார். பின்னர் "சன் அண்ட் மூன்" பாடலைத் தேர்தெடுத்தார். இது நிகழ்ச்சி நடத்துபவர்களைக் கவர்ந்தது. [13] சலோங்கா சில சமயங்களில் "ஆன் மை ஓன்" என்ற இசையை தனது சர்வதேச வாழ்க்கையின் தொடக்க புள்ளியாகக் கருதினார். [14] [15] குழந்தை பருவ நண்பரும் சக பிலிப்பைன்சு கலைஞருமான மோனிக் வில்சனுடன் இவர் இந்த பாத்திரத்திற்காக போட்டியிட்டார். [16] சலோங்கா முக்கிய கதாபாத்திரத்தில் வென்றார். அதே நேரத்தில் வில்சனுக்கு, பார் பெண் மிமி என்ற பாத்திரத்தை வழங்கினர். [17]
விருது
தொகுகிம் என்ற வேடத்தில் நடித்ததற்காக, சலோங்கா சிறந்த நடிப்பிற்காக 1990ஆம் ஆண்டில் லாரன்ஸ் ஆலிவர் விருதை வென்றார். 1991ஆம் ஆண்டில் மிஸ் சைகோன் பிராட்வேயில் ஆரம்பிக்கும்போது, இவர் மீண்டும் கிம் வேடத்தில் நடித்தார். [18] நாடக மேசை, வெளி விமர்சகர்கள் வட்டம் மற்றும் உலக அரங்க விருதுகளையும் இவர் வென்றார். [1] மேலும் டோனி விருதை வென்ற ஆசிய வம்சாவளியைச் சேர்ந்த முதல் பெண்மணி என்ற பெருமையையும் பெற்றார் . [2] [19] 1993 மற்றும் 1996ஆம் ஆண்டுகளில், அவர் கிம் ஆன் பிராட்வேயில் நடிக்கத் திரும்பினார். </ref> 1999ஆம் ஆண்டில், வெஸ்ட் எண்ட் தயாரிப்பில் கலந்து கொள்ள லண்டனுக்கு மீண்டும் அழைக்கப்பட்டார். 2001ஆம் ஆண்டில், தனது 29 வயதில் மணிலாவில் ஒரு இசை நிகழ்ச்சியை முடித்த பின்னர், [20] சலோங்கா பிராட்வேவுக்கு மீண்டும் திரும்பினார். [21]
1990ஆம் ஆண்டில், சலோங்கா மணிலாவில் ஒரு மிஸ் கால்ட் லியா என்ற தலைப்பில் ஒரு இசை நிகழ்ச்சியில் பங்கேற்றார். [22] பிலிப்பைன்சு அதிபர் கொராசோன் அக்கினோவிடம் அதிபர் விருதையும் பெற்றார். [23] 1991ஆம் ஆண்டில், பீப்பிள் பத்திரிகையின் 50 மிக அழகான மனிதர்களில் ஒருவராக இவர் பெயரிடப்பட்டார். [24] 1992ஆம் ஆண்டில், டிஸ்னியின் இயங்குபடமான படமான அலாவுதீன்ல் இளவரசி ஜாஸ்மினுக்கு பாடலை பாடினார். [4]
1993-1996: லெஸ் மிசரபிள்ஸ், திரைப்படங்கள் மற்றும் பிற இசை
தொகு1993 ஆம் ஆண்டில், லெஸ் மிசரபிள்ஸின் பிராட்வே தயாரிப்பில் சலோங்கா எபோனைன் பாத்திரத்தில் நடித்தார். [25] லாஸ் ஏஞ்சல்ஸில்ல் நடந்த 65 வது வருடாந்திர அகாதமி விருதுகளில் அலாவுதீனின் பிராட் கேனுடன் "எ ஹோல் நியூ வோர்ல்ட்" என்ற பாடலை இவர் நிகழ்த்தினார். ஏற்கனவே கோல்டன் குளோப் விருதை வென்ற இந்தப் பாடல் ஆஸ்கார் விருதையும் வென்றது. [26] [9] அதே ஆண்டு, அட்லாண்டிக் ரெக்கார்ட்சுடன் தனது சுய-தலைப்பு சர்வதேச அறிமுக தொகுப்பை வெளியிட்டார் . 1994ஆம் ஆண்டில், சலோங்கா பிலிப்பைன்சு மற்றும் சிங்கப்பூரில் பல்வேறு இசை நாடக தயாரிப்புகளில் நடித்திருந்தார். [1] சாண்டி இன் கிரீஸ், எலிசா டூலிட்டில் மை ஃபேர் லேடி மற்றும் விட்ச் இன் இன்ட் தி வூட்ஸ் போன்றவை. [7]
1995ஆம் ஆண்டில் மீண்டும் அமெரிக்காவில், ஜான் லித்கோ மற்றும் ஜெஃப் டேனியல்ஸ் நடித்த ஹால்மார்க் ஹால் ஆஃப் ஃபேம் தொலைக்காட்சித் திரைப்படமான ரெட்வுட் கர்ட்டனில் 18 வயதான தத்தெடுக்கப்பட்ட வியட்நாமிய அமெரிக்க குழந்தையான கெரி ரியார்டன் வேடத்தில் சலோங்கா நடித்தார். விமர்சன ரீதியாக பாராட்டப்பட்ட சனா மௌலிட் முலி திரைப்படத்தில் பிலிப்பைனோ மேட்டினியான ஆகா முஹ்லாச்சுடன் நடிக்க இவர் மீண்டும் பிலிப்பைன்ஸ் சென்றார். இது இவருக்கு இரண்டாவது பிலிப்பைன்ஸ் திரைப்படக் கலை மற்றும் அறிவியல் அகாடமி விருதுக்கு பரிந்துரைத்தது, இந்த முறை சிறந்த நடிகைக்கான விருது இவருக்குக் கிடைத்தது. லண்டனின் ராயல் ஆல்பர்ட் ஹாலில் நடந்த லெஸ் மிசரபிள்ஸ்: தி ட்ரீம் காஸ்ட் இன் கச்சேரி என்று அழைக்கப்படும் லெஸ் மிஸின் 10 வது ஆண்டு தயாரிப்பில் அவர் எபோனைன் பாத்திரத்தில் நடித்தார் .
1996 ஆம் ஆண்டில், சலோங்கா மீண்டும் லெஸ் மிசரபிள்ஸில் லண்டன் இசைக்கருவியின் தயாரிப்பில் எபோனைனாக இருந்தார். பின்னர் இசைக்கலைஞரின் அமெரிக்க தேசிய சுற்றுப்பயணத்தில் தொடர்ந்து பங்கு வகித்தார். [1] 1999 இல் பிலிப்பைன்ஸிலும், மீண்டும் 2000 ஆம் ஆண்டில், சோனியா வால்ஸ்க் தியே ஆர் பிளேயிங் எவர் என்ற பாடலில் நடித்தார் . [27]
1997-2004: பதிவுகள், இசை நிகழ்ச்சிகள்
தொகு1997 முதல் 2000 வரை, சலோங்கா பிலிப்பைன்ஸில் பதிவுகள் மற்றும் இசை நிகழ்ச்சிகளையும் லண்டனில் மற்றொரு நிகழ்ச்சியையும் செய்தார். கூடுதலாக லண்டனில் மிஸ் சைகோன் மற்றும் பிராட்வேயில் ஒரு சில வரவுகளும் இருந்தன. 1997 ஆம் ஆண்டில், பிலிப்பைன்ஸில் தங்க விற்பனைக்கு ஐ லைக் டு டீச் தி வேர்ல்ட் டு சிங் (அவரது குழந்தை பருவத்திலிருந்தே பதிவுகள்) வெளியிட்டார். [28] அந்த பதிவை தொடர்ந்து லியா. . . இன் லவ் 1998 இல் [29] மற்றும் 2000 ஆம் ஆண்டில் பை ஹார்ட், இரண்டு தொகுப்புகளும் பிலிப்பைன்ஸில் பல பிளாட்டினம் நிலையை எட்டின. [10] 1998 ஆம் ஆண்டில், அவர் மீண்டும் ஒரு பெரிய டிஸ்னியின் இயங்கு படத்திற்கு குரல் கொடுத்தார், முலானில் தலைப்பு பாத்திரத்தை பாடினார். மேலும் 2004 ஆம் ஆண்டின் தொடர்ச்சியான முலானின் இரண்டாம் பாகத்திலும் கதாபாத்திரத்திற்கு குரலை வழங்கினார். [4] தனது 28 வயதில், சலோங்கா நியூயார்க் நகரத்திற்கு குடிபெயர்ந்தார். அங்கே தனது சொந்த குடியிருப்பை வாங்கினார் . 1998ஆம் ஆண்டில் லண்டனில் சர் கேமரூன் மெக்கின்டோஷுக்கு "ஹே மிஸ்டர் தயாரிப்பாளர்: தி மியூசிகல் வேர்ல்ட் ஆஃப் கேமரூன் மெக்கின்டோஷ்" என்ற அஞ்சலி நிகழ்ச்சியில் பங்கேற்றார். அங்கு இவர் பல இசைக்கலைஞர்களின் இசையில் பாடினார். [30] [31] [32] இவர் நான்கு இசை நிகழ்ச்சிகளிலும் நிகழ்த்தினார்: தி ஹோம்கமிங் கான்செர்ட், தி மில்லினியம் கான்செர்ட், மணிலாவின் சிறந்த மற்றும் திரையில் இருந்து பாடல்கள் - கடைசி இரண்டு தொண்டு நிகழ்ச்சிகள். [22] 2000 ஆம் ஆண்டின் இறுதியில் பிலிப்பைன்ஸின் கலாச்சார மையத்தில் அரங்கேற்றப்பட்ட மிஸ் சைகோனில் பாட சலோங்கா மணிலாவுக்குத் திரும்பினார். [33]
2001ஆம் ஆண்டில் பிராட்வேயில் நிறைவடைந்ததற்காக மிஸ் சைகோனில் கடைசியாகப் பணியாற்றிய பிறகு, சலோங்கா லியன் ஹியூஸின் பாத்திரத்தை மீண்டும் உருவாக்கினார். முதலில் மிங்-நா வென் சோப் ஓபராவில் ஆஸ் தி வேர்ல்ட் டர்ன்ஸ் . அந்த ஆண்டு தனது ஒப்பந்தத்தை முடித்த பின்னர், 2003 ஆம் ஆண்டில் அவர் பாத்திரத்திற்குத் திரும்பும்படி கேட்டுக்கொள்ளப்பட்டார். [34] [35] ரஸ்ஸல் வாட்சனின் தி வாய்ஸ் கச்சேரியில் அவர் கலந்து கொண்டார், தொலைக்காட்சி சிறப்பு மை அமெரிக்கா: எ கவிதைகள் அட்லஸ் ஆஃப் தி யுனைடெட் ஸ்டேட்ஸிற்காக விவரித்தார், மேலும் டி.வி மருத்துவ நாடக ஈ.ஆரின் கிறிஸ்துமஸ் எபிசோடில் தோன்றினார், லிம்போமா நோயாளியாக நடித்தார். [22]
குறிப்புகள்
தொகு- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 "Lea Salonga, Star File: Broadway.com Buzz". Archived from the original on February 21, 2005. பார்க்கப்பட்ட நாள் March 10, 2016.
- ↑ 2.0 2.1 Gioia, Michael. "'I'm Hoping There is a Shift', Says Lea Salonga On Diversity and the 'United Colors' of This Season", Playbill, July 24, 2015, accessed April 30, 2016
- ↑ Wingfield, Garth (June 25, 2014). "10 Stars Who Broke Barriers on Broadway". NewYork.com. Archived from the original on July 6, 2014. பார்க்கப்பட்ட நாள் July 11, 2016.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 News, by Yong Chavez, ABS-CBN. "Lea Salonga becomes a Disney legend". ABS-CBN News.
{{cite web}}
:|last=
has generic name (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ "Lea Salonga's father Feliciano Salonga dies", Rappler, February 1, 2016
- ↑ 6.0 6.1 "Filipino Web: Lea Salonga". Archived from the original on March 7, 2009.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 7.3 "Salonga, Lea 1971–", Contemporary Theatre, Film and Television, Encyclopedia.com, 2005, accessed November 4, 2015
- ↑ "The Right Way to Sing" by Linda Marquart: Lea Salonga Biography.
- ↑ 9.0 9.1 9.2 "Lea Salonga", D23, accessed October 21, 2015
- ↑ 10.0 10.1 "TV.com: Lea Salonga". Archived from the original on 2008-05-10. பார்க்கப்பட்ட நாள் 2020-03-30.
- ↑ "Article on Preciosa Soliven, with notes on Lea Salonga". Archived from the original on 2008-05-13. பார்க்கப்பட்ட நாள் 2020-03-30.
- ↑ "New York Times: "Theater: The Iron Butterfly within Miss Saigon," March 1991". https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9D0CE6DB163AF934A25750C0A967958260.
- ↑ "Behr, Edward and Mark Steyn, The Story of Miss Saigon, New York: Arcade Publishing, 1991". Archived from the original on 2007-12-15. பார்க்கப்பட்ட நாள் 2007-11-26.
- ↑ Pierce, Scott. "Stars reveal song that changed their lives in new TV series", The Salt Lake Tribune, March 30, 2012, accessed July 10, 2016
- ↑ Gelfand, Janelle. Review: Disney princess to 'Dancing Queen,' Lea Salonga charms with Pops, Cincinnati.com, April 26, 2016
- ↑ "Too Much For One Heart" – via www.youtube.com.
- ↑ "Monique Wilson Biography". Archived from the original on 2008-01-04.
- ↑ Rothstein, Mervyn (March 2, 1990). "New York Times: "'Miss Saigon' finds home on Broadway". March 1990". The New York Times. https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C0CE3D8163AF931A35750C0A966958260. பார்த்த நாள்: May 7, 2010.
- ↑ Lee, Ashley. "Asian Actors Onstage: Lea Salonga, Phillipa Soo Sound Off on Broadway Representation, Cultural Perceptions", The Hollywood Reporter, November 24, 2015
- ↑ "CNN: "Musical Miss Saigon opens in the Philippines, home of its leading ladies"". December 4, 2000 இம் மூலத்தில் இருந்து பிப்ரவரி 8, 2008 அன்று. பரணிடப்பட்டது.. https://web.archive.org/web/20080208213432/http://archives.cnn.com/2000/ASIANOW/southeast/12/03/philippines.miss.saigon/index.html. பார்த்த நாள்: May 7, 2010.
- ↑ "Miss Saigon star returns". CNN. January 16, 2001. http://edition.cnn.com/2001/SHOWBIZ/Arts/01/16/miss.saigon/index.html. பார்த்த நாள்: May 7, 2010.
- ↑ 22.0 22.1 22.2 "Film Reference: Lea Salonga".
- ↑ Porcalla, Delon. "Aquino confers awards on 33 outstanding Pinoys", The Philippine Star, December 6, 2014, accessed March 10, 2016
- ↑ "Beautiful Through the Years", People magazine, May 12, 1997, Vol. 47, No. 18, accessed October 21, 2015
- ↑ "Lea Salonga to Replace Daphne Rubin-Vega in Les Misérables". Broadway.com. January 3, 2007. பார்க்கப்பட்ட நாள் March 10, 2016.
- ↑ "A Whole New World" – via www.youtube.com.
- ↑ "Lea Salonga, at Home and Playing Her Own Song", International Herald Tribune, August 15, 2000
- ↑ "I'd Like to Teach the World to Sing - Lea Salonga - Song Listings". MP3.com. Archived from the original on April 15, 2008.
- ↑ "Philippine Daily Inquirer: "10: The Best of 1998"". Archived from the original on 2008-01-23. பார்க்கப்பட்ட நாள் 2007-10-17.
- ↑ "Playbill: "Judi Dench, Bernadette Peters to join Lea Salonga in London benefit"".
- ↑ "Albermarle of London: Hey Mr. Producer!". Archived from the original on 2010-09-17.
- ↑ Mandelbaum, Ken. "DVDs: Mackintosh's Salad Days". Broadway.com. Archived from the original on June 10, 2008.
- ↑ "Playbill: "She will be Miss Saigon again: Salonga to be Kim in October Manila mounting"".
- ↑ "Soap Central: Lea Salonga". Archived from the original on 2012-09-14. பார்க்கப்பட்ட நாள் 2007-10-18.
- ↑ "Playbill: "Lea Salonga does double-duty: "Flower Drum Song" and "As the World Turns""". Archived from the original on 2008-06-12.