புரோடாக்டினியம்(V) அயோடைடு

வேதிச் சேர்மம்

புரோடாக்டினியம்(V) அயோடைடு (Protactinium(V) iodide) என்பது PaI5 என்ற மூலக்கூற்று வாய்ப்பாட்டால் விவரிக்கப்படும் ஒரு கனிம வேதியியல் சேர்மமாகும். புரோடாக்டினியமும் அயோடினும் சேர்ந்து இந்த ஆலைடு உருவாகிறது.

புரோடாக்டினியம்(V) அயோடைடு
Protactinium(V) iodide
இனங்காட்டிகள்
17497-66-4 Y
பண்புகள்
I5Pa
வாய்ப்பாட்டு எடை 865.56 g·mol−1
தோற்றம் கருப்பு ஊசி போன்ற படிகங்கள்[1]
தொடர்புடைய சேர்மங்கள்
ஏனைய எதிர் மின்னயனிகள் புரோடாக்டினியம்(V) புளோரைடு
புரோடாக்டினியம்(V) குளோரைடு
புரோடாக்டினியம்(V) புரோமைடு
ஏனைய நேர் மின்அயனிகள் புரோடாக்டினியம்(III) அயோடைடு
தோரியம்(IV) அயோடைடு
யுரேனியம்(IV) அயோடைடு
மாறுதலாக ஏதும் சொல்லவில்லை என்றால் கொடுக்கப்பட்ட தரவுகள் யாவும்
பொருள்கள் அவைகளின் இயல்பான வெப்ப அழுத்த நிலையில் (25°C, 100kPa) இருக்கும்.

தயாரிப்பு

தொகு

புரோடாக்டினியமும் அயோடினும் அல்லது புரோடாக்டினியம்(V) குளோரைடு, புரோடாக்டினியம்(V) புரோமைடு, புரோடாக்டினியம்(V) ஆக்சைடுடன் சிலிக்கான் நான்கையோடைடு வினைபுரிந்தால் புரோடாக்டினியம்(V) அயோடைடு உருவாகிறது.[2]

வினைகள்

தொகு

150 °செல்சியசு வெப்பநிலையில் வெற்றிடத்தில் ஆண்டிமனி மூவாக்சைடு சேர்மத்துடன் வினைபுரிந்து PaOI3 மற்றும் PaO2I போன்ற அயோடைடு ஆக்சைடுகளைக் கொடுக்கிறது.[2] இது கலப்பு ஹாலைடுகளை PaBr3I2 பெற 350 °செல்சியசு வெப்பநிலையில் புரோட்டாக்டினியம்(V) புரோமைடுடன் வினைபுரிந்து PaBr3I2 போன்ற கலப்பு ஆலைடுகளைக் கொடுக்கிறது. 600 பாகை செல்சியசு வெப்பநிலையில் மோனோகார்பைடுடன் வினைபுரிந்து நான்கையோடைடை அளிக்கிறது.[3]

புரோடாக்டினியம்(V) அயோடைடை சிதைவு வினைக்கு உட்படுத்தி தூய புரோடாக்டினியம் தனிமத்தை அரிசுடிட்டு வான் கிராசு என்ற செருமனிய வேதியியலாளர் உருவாக்கினார்.[4][5]

300 °செல்சியசு வெப்பநிலையில் புரோடாக்டினியம்(V) அயோடைடை நீண்ட நேரத்திற்கு சூடுபடுத்தினால் அயோடின் வாயு வெளியேறுகிறது.[1]

PaI5 → PaI3 + I2

மேற்கோள்கள்

தொகு
  1. 1.0 1.1 V. Scherer, F. Weigel, M. Van Ghemen (December 1967). "Evidence for the existence of protactinium(III) in solid state" (in en). Inorganic and Nuclear Chemistry Letters 3 (12): 589–595. doi:10.1016/0020-1650(67)80033-3. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/0020165067800333. பார்த்த நாள்: 2021-09-25. 
  2. 2.0 2.1 D. Brown, J. F. Easey, P. J. Jones (1967). "Protactinium(V) iodides" (in en). Journal of the Chemical Society A: Inorganic, Physical, Theoretical: 1698–1702. doi:10.1039/j19670001698. பன்னாட்டுத் தர தொடர் எண்:0022-4944. http://xlink.rsc.org/?DOI=j19670001698. பார்த்த நாள்: 2021-09-25. 
  3. Brown, David; De Paoli, Giovanni; Whittaker, Brian. Conversion of protactinium monocarbide to the penta- and tetrahalides. Journal of the Chemical Society, Dalton Transactions: Inorganic Chemistry (1972-1999), 1976. 14: 1336-1338.
  4. von Grosse, Aristid (1934). "Element 91". Science 80 (2084): 512–516. doi:10.1126/science.80.2084.512. பப்மெட்:17734249. Bibcode: 1934Sci....80..512G. 
  5. von Grosse, Aristid (1935). "Zur Herstellung von Protactinium" (in German). Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft (A and B Series) 68 (2): 307–309. doi:10.1002/cber.19350680218.