எப்லா இராச்சியம்
எப்லா (Ebla; அரபு மொழி: إبلا, modern: تل مرديخ, Tell Mardikh), சிரியாவின் பண்டைய இராச்சியங்களில் ஒன்றாகும். எப்லா இராச்சியம் கிமு 3500 முதல் கிமு 1600 வரை ஆட்சி செலுத்தியது.[1][2] எப்லா பண்பாட்டுத் தொல்லியல் களங்கள், அலெப்போ நகரத்திற்கு தென்மேற்கே 55 கிலோ மீட்டர் தொலைவில், மார்திக் கிராமத்தின் அருகே பண்டைய எப்லா நகரம் இருந்தது. எல்பா நகரம் கிமு 3,000 முதல் கிமு 1600 ஆண்டின் நடுப்பகுதி வரை முக்கிய மையமாக விளங்கியது. எல்பா தொல்லியல் அகழ்வாராய்ச்சியின் படி, எப்லா நாகரீகம், வெண்கலக் காலததில் லெவண்ட், பண்டைய எகிப்து மற்றும் ஊர் நாகரீகத்திற்கு இணையானதாகக் கருதப்படுகிறது. எப்லா நகரம் கிபி 7ம் நூற்றாண்டில் முற்றிலும் அழிவுற்றது.
| எப்லா | |
|---|---|
 டமாஸ்கஸ் நுழைவாயில் மற்றும் வெளிச்சுவர்களின் சிதைவுகள் | |
  | |
| மாற்றுப் பெயர் | Tell Mardikh تل مرديخ |
| இருப்பிடம் | இட்லிப் ஆளுநரகம், சிரியா |
| பகுதி | லெவண்ட் |
| ஆயத்தொலைகள் | 35°47′53″N 36°47′53″E / 35.798°N 36.798°E |
| வகை | settlement |
| வரலாறு | |
| கட்டப்பட்டது | கிமு 3500 |
| பயனற்றுப்போனது | கிபி 7ம் நூற்றாண்டு |
| காலம் | வெண்கலக் காலம் |
| கலாச்சாரம் | கிஷ் பண்பாடு, அமொரிட்டுகள் |
| பகுதிக் குறிப்புகள் | |
| அகழாய்வு தேதிகள் | 1964–2011 |
| அகழாய்வாளர் | பாவ்லோ மத்தியா |
| நிலை | சிதைந்த நிலையில் |
| உரிமையாளர் | பொது |
| பொது அனுமதி | Yes |
துவக்க வெண்கலக் காலத்தில், கிமு 3500ல் குறுநில அரசாகத் தோன்றிய எப்லா இராச்சியம், பன்னாட்டு வணிகத்தில் முன்னேறி, கிழக்கு மற்றும் வடக்கு சிரியாப் பகுதிகளை கைப்பற்றி ஆண்டது.
கிமு 23ம் நூற்றாண்டில் முதல் எப்லா இராச்சியம் அழிக்கப்பட்டது. [1] [3]
எப்லா இராச்சியம் இரண்டாம் முறையாக, மூன்றாவது ஊர் வம்சத்தவரால் மீண்டும் நிறுவப்பட்டது. மீண்டும் எப்லா இராச்சியம் அழிக்கப்பட்டபோது, அமோரிட்டு பழங்குடிகளால் மீண்டும் மூன்றாவது முறையாக எப்லா இராச்சியம் நிறுவப்பட்டது. இம்மூன்றாம் எப்லா இராச்சியம், கிமு 1600ல் இட்டைட்டுப் பேரரசால் அழிக்கப்படும் வரை ஆட்சி செய்தது.
முதல் எப்லா இராச்சியம்
தொகுமுதல் எப்லைட்டுகளின் இராச்சியம் எப்லா | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| கிமு 3000–கிமு 2300 | |||||||
 முதல் எபலைட்டுகளின் இராச்சியம் | |||||||
| தலைநகரம் | எப்லா | ||||||
| பேசப்படும் மொழிகள் | எப்லைட்டு மொழி | ||||||
| சமயம் | கானானிய சமயம்.[4] | ||||||
| அரசாங்கம் | முடியாட்சி | ||||||
| வரலாற்று சகாப்தம் | வெண்கலக் காலம் | ||||||
• தொடக்கம் | கிமு 3000 | ||||||
• முடிவு | கிமு 2300 | ||||||
| |||||||
| தற்போதைய பகுதிகள் |  சிரியா லெபனான் துருக்கி | ||||||
இரண்டாம் எப்லா இராச்சியம்
தொகுஎப்லைட்டுகளின் இரண்டாம் இராச்சியம் எப்லா | |
|---|---|
| கிமு 2300–கிமு 2000 | |
 இரண்டாம் எப்லைட்டுகளின் இராச்சியத்தின் எல்லைகள் | |
| தலைநகரம் | எப்லா |
| அரசாங்கம் | முடியாட்சி |
| வரலாற்று சகாப்தம் | வெண்கலக் காலம் |
• தொடக்கம் | கிமு 2300 |
• முடிவு | கிமு 2000 |
இரண்டாம் எப்லைட்டுகளின் இராச்சியம் கிமு 2300 முதல் கிமு 2000 வரை ஆட்சி செலுத்தியது.[5]
இரண்டம் எப்லா இராச்சியம் கிமு 2050 முதல் கிமு 2000க்கு உட்பட்ட காலத்தில், அக்காடியப் பேரரசால் அழிந்ததாக கருதப்படுகிறது.[6][7][8]
மூன்றாம் எப்லா இராச்சியம்
தொகுமூன்றாம் எப்லைட்டு இராச்சியம் எப்லா | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| கிமு 2000–கிமு 1600 | |||||||
| தலைநகரம் | எல்பா | ||||||
| பேசப்படும் மொழிகள் | அமோரைட்டு மொழி[9] | ||||||
| சமயம் | கானானிய சமயம் | ||||||
| அரசாங்கம் | முடியாட்சி | ||||||
| வரலாற்று சகாப்தம் | வெண்கலக் காலம் | ||||||
• தொடக்கம் | கிமு 2000 | ||||||
• முடிவு | கிமு 1600 | ||||||
| |||||||
மன்னர் மார்டிக் வம்சத்தின் கீழ் மூன்றாவது எப்லா இராச்சியம், கிமு 2000 – 1800 மற்றும் கிமு 1800–1600 வரை ஆட்சி செய்தது.[5] திட்டமிட்ட நகரமாக எப்லா மீண்டும் கட்டப்பட்டது. [10]
எப்லா இராச்சிய மன்னர்கள்
தொகுஇப்பட்டியல் முதல் இராச்சியத்தின் பத்து மன்னர்களையும் [11] மற்றும் மூன்றாம் எப்லா இராச்சித்தின் 33 மன்னர்களையும் குறித்துள்ளது.[note 1][13][12] இரண்டாம் இராச்சிய மன்னர்களின் பெயர்கள் இல்லை.[14][15]
| ஆட்சியாளர் | ஆட்சிக் காலம் | குறிப்புகள் | ||
|---|---|---|---|---|
|
எப்லாவின் முதல் இராச்சியம் | ||||
| சக்குமே | கிமு 3100 [16] | முதலாம் எப்லா இராச்சியத்தின் அழிவிற்கு 600 ஆண்டுகளுக்கு முன்னர் ஆட்சி செய்தவர் [17] | ||
| சூ | பெயர் சிதைந்துள்ளது. [13] | |||
| லடௌ | ||||
| அபுகர் | ||||
| நம்னேலானு | ||||
| துமுதர் | ||||
| இப்லா | ||||
| குல்பனு | ||||
| அஸ்சன்னு | ||||
| சமியு | ||||
| சியாலு | ||||
| என்மனு | கிமு 2740 [14] | |||
| நம்மனு | கிமு 2720 [14] | |||
| தா | கிமு 2700 [14] | பெயர் சிதைந்துள்ளது. [13] | ||
| சகிசு | கிமு 2680[14] | |||
| தனேனும் | கிமு 2660 [14] | |||
| இப்பினி - லிம் | கிமு 2640 [14] | |||
| இஷ்ருத் -தமு | கிமு 2620[14] | |||
| இசித்து | கிமு 2600 [14] | |||
| இசுருத் - ஹலாம் | கிமு 2580 [14] | |||
| இக்சுத் | 2560 [14] | |||
| தால்தா - லிம் | கிமு 2540 [14] | |||
| அபுர் - லிம் | கிமு 2520[14] | |||
| அகுர் - லிம் | கிமு 2500 [14] | |||
| இப் - தமு | கிமு 2480 [14] | இம்மன்னரின் பெயரில் ஒரு முத்திரை கண்டெடுக்கப்பட்டுள்ளது.[18] | ||
| பாகா - தமு | கிமு 2460 [14] | |||
| எனர் - தமு | கிமு 2440 [14] | [16] | ||
| ஈஷர் - மாலிக் | கிமு 2420 [14] | |||
| குன் - தமு | கிமு 2400 [14] | |||
| அடுப் - தமு | கிமு 2380 [14] | குறுகிய ஆட்சிக் காலம் [19] | ||
| இக்ரிஷ் - ஹலாம் | கிமு 2360 [14] | ஆட்சிக் காலம் 12 ஆண்டுகள் [20] | ||
| இக்ரப் - தமு | கிமு 2340 [14] | 11 ஆண்டுகள் ஆண்டவர். [21] | ||
| ஈசர் - தமு | கிமு 2320 [14] | 35 ஆண்டுகள் ஆண்டவர்[21] | ||
| இராக் - தமு | [13] | |||
|
மூன்றாம் இராச்சியம் | ||||
| இப்பித் - லிம் | கிமு 2000 [22] | |||
| இம்மேயா | கிமு 1750 [23] | [24] | ||
| ஹம்மு (....) | இவர் ஹமுராபியாக இருக்கலாம் எனக்கருதப்படுகிறது. [25] | |||
| இண்டிலிம்மா | கிமு 1600 [26] | |||
இதனையும் காண்க
தொகுஅடிக்குறிப்புகள்
தொகுமேற்கோள்கள்
தொகு- ↑ 1.0 1.1 Matthiae 2013a, ப. 37.
- ↑ Ökse 2011, ப. 268.
- ↑ Ristvet 2014, ப. 54.
- ↑ Wright 2004, ப. 173.
- ↑ 5.0 5.1 Matthiae 2013a, ப. 38.
- ↑ Astour 2002, ப. 78.
- ↑ Bryce 2014, ப. 324.
- ↑ Archi 2015, ப. 471.
- ↑ Weiss 1985, ப. 213.
- ↑ Harmanâah 2007, ப. 75.
- ↑ Bryce 2014, ப. 16.
- ↑ 12.0 12.1 Stieglitz 2002, ப. 218.
- ↑ 13.0 13.1 13.2 13.3 Stieglitz 2002, ப. 219.
- ↑ 14.00 14.01 14.02 14.03 14.04 14.05 14.06 14.07 14.08 14.09 14.10 14.11 14.12 14.13 14.14 14.15 14.16 14.17 14.18 14.19 14.20 14.21 14.22 Hamblin 2006, ப. 241.
- ↑ Frayne 2008, ப. 44.
- ↑ 16.0 16.1 Stieglitz 2002, ப. 222.
- ↑ Stieglitz 2002, ப. 221.
- ↑ Archi 2002, ப. 25.
- ↑ Dolce 2008, ப. 68.
- ↑ Frayne 2008, ப. 3-16.
- ↑ 21.0 21.1 Archi 2011, ப. 5.
- ↑ Pettinato 1981, ப. 27.
- ↑ Aruz, Graff & Rakic 2013, ப. 10.
- ↑ Matthiae 2008, ப. 35.
- ↑ Matthiae 2010, ப. 218.
- ↑ Matthiae 2006, ப. 86.
வெளி இணைப்புகள்
தொகு
- Ebla (Tell Mardikh) Suggestion to have Ebla (Tell Mardikh) recognized as a UNESCO world heritage site
- Ebla – Tell Mardikh with photos and plans of the digs (இத்தாலியம்)
- Two Weights from Temple N at Tell Mardikh-Ebla, by E. Ascalone and L. Peyronel (pdf)
- The Urban Landscape of Old Syrian Ebla. F. Pinnock (pdf)