விக்கிப்பீடியா

பின்னேகும், முன்னேறும் இயக்கம்

வானியலில் பின்னேகும் இயக்கம் என்பது, பொதுவாக, ஒரு பொருளின் வட்டணை அல்லது சுழலும் இயக்கம் என்பது அதன் முதன்மை வான்பொருளின் சுழற்சிக்கு எதிர் திசையில் இருக்கும். அதாவது மையப் பொருளின் (வலது வான்பொருள்) சுழற்சிக்கு எதிர்திசையில் இருக்கும்ம். இது ஒரு வான்பொருளின் சுழற்சி, அல்லது அச்சின் தலையாட்டம் அல்லது போன்ற பிற இயக்கங்களையும் விவரிக்கலாம். முன்னேறும் வட்டணை அல்லது முன்னேறும் இயக்கம் என்பது முதன்மை வான்பொருள் சுழலும் அதே திசையில் நிகழும் மிகவும் இயல்பான இயக்கமாகும். இருப்பினும், "பின்னேகும் வட்டணை" , "முன்னேறும் வட்டணை" என விவரிக்கப்பட்டால், முதன்மை வான்பொருளைத் தவிர வேறு ஒரு பொருளைக் கூட குறிக்கலாம். சுழற்சியின் திசை நெடுந்தொலைவு நிலையான விண்மீன்கள் போன்ற ஒரு முடக்க மேற்கோள் சட்டகத்தால் தீர்மானிக்கப்படுகிறது.

பின்னேகும் வட்டணை: செயற்கைக்கோள் (சிவப்பு) அதன் முதன்மையான (நீலம்/கருப்பு) சுழற்சிக்கு எதிர் திசையில் சுற்றுகிறது.

சூரியக் குடும்பத்தில், பல வால்வெள்ளிகள் தவிர, அனைத்து கோள்களும் பிற பொருட்களும் சூரியனைச் சுற்றி வரும் வட்டணைகள் நிகழ்வாகும். சூரியனின் வட முனைக்கு மேலே இருந்து பார்க்கும் போது எதிரெதிர் திசையில் சூரியன் தன் அச்சில் சுழலும் அதே திசையில் அவை சூரியனைச் சுற்றி வரும்ன. வெள்ளி, யுரேனசைத் தவிர, அவற்றின் அச்சைச் சுற்றியுள்ள கோள் சுழற்சிகளின் நிகழ்வாகும். பெரும்பாலான இயற்கை நிலாக்கள் அவற்றின் கோள்களின் வட்டணையை சுற்றி வருகின்றன. யுரேனஸ் வட்டணையின் முன்னேறும் நிலாக்கள் யுரேனசு சுழலும் திசையில் சுற்றுகின்றன, இது சூரியனுக்குப் பின்னேகியபடி செல்கின்றன. ஏறக்குறைய அனைத்து வழக்கமான நிலாக்களும் ஓதத்தால் பூட்டப்பட்டிருக்கும், இதனால் முன்னேறும் சுழற்சி அமைகிறது. நெப்டியூனின் நிலா திரைத்தனைத் தவிர, பின்னேகும் நிலாக்கள் பொதுவாக சிறியவை. இவை அவற்றின் கோள்களிலிருந்து தொலைவில் உள்ளன, இது பெரியது மற்றும் நெருக்கமாக உள்ளது. அனைத்து பின்னேகும் நிலாக்களும் அவற்றின் கோள்களால் கைப்பற்றப்படுவதற்கு முன்பு தனித்தனியாக உருவாக்கப்பட்டதாகக் கருதப்படுகிறது.

புவியின் பெரும்பாலான தாழ் சாய்வு செயற்கை செயற்கைக்கோள்கள் ஒரு முன்னேறும் வட்டணையில் வைக்கப்பட்டுள்ளன, ஏனெனில் இந்தச் சூழ்நிலையில் வட்டணையை அடைய குறைந்த செலுத்த ஆற்றலே தேவைப்படுகிறது.

வான்கோள அமைப்புகளின் உருவாக்கம்

தொகு

ஒரு விண்மீன் அல்லது ஒரு கோள் அமைப்பு உருவாகும்போது, அதன் பொருள் வட்டின் வடிவத்தைப் போன்ற வடிவத்தை எடுக்கும். பெரும்பாலான பொருட்கள் ஒரு திசையில் சுற்றிச் சுழல்கின்றன. இந்தச் சீரான இயக்கத்துக்கு வளிம வட்டுச்சரிவே காரணமாகும். [1] சரிவின் தன்மை கோண உந்தப் பேணுகை வழி விளக்கப்படுகிறது. 2010 ஆம் ஆண்டில் பின்னேகும் வட்டணைகளுடன் கூடிய பல வெப்பமான வியாழன்களின் கண்டுபிடிப்பும் கோள் அமைப்புகளின் உருவாக்க மும் இக்கோட்பாடுகளை கேள்விக்குள்ளாக்கின. [2] விண்மீன்களும் அவற்றின் கோள்களும் தனித்தனியாக உருவாகவில்லை மாறாக மூலக்கூறு முகில்களைக் கொண்ட விண்மீன் கூட்டங்களில் உருவாகின்றன எனக் குறிப்பிடுவதால் இதை விளக்கலாம். ஒரு முதனிலைக் கோள் வட்டு ஒரு முகிலுடன் மோதும்போது அல்லது அதைக் கைப்பற்றும் போது இது ஒரு வட்டு மற்றும் அதன் விளைவாக வரும் கோள்களின் பின்னேகும் இயக்கத்தை ஏற்படுத்தும். [3] [4]

வட்டணை, சுழற்சி அளவுருக்கள்

தொகு

வட்டணைச் சாய்வு

தொகு

ஒரு வான்பொருளின் அச்சுச் சாய்வு, பொருளின் சுழல் வேகமா அல்லது பின்னேகலா என்பதைக் குறிக்கிறது. அச்சுச் சாய்வு என்பது ஒரு பொருளின் சுழற்சி அச்சுக்கும் பொருளின் மையத்தின் வழியாக செல்லும் அதன் வட்டணைத் தளத்திற்குச் செங்குத்தாக உள்ளஒரு கோடுக்கும் இடையே உள்ள கோணம் ஆகும். 90 பாகை வரை அச்சுச் சாய்வு கொண்ட ஒரு பொருள் அதன் முதன்மை திசையில், அதாவது அதே திசையில் சுழலும். சரியாக 90 பாகை அச்சுச் சாய்வு கொண்ட ஒரு பொருள், செங்குத்தானச் சுழற்சியைக் கொண்டுள்ளது, அது முன்னேறலோ அல்லது பிற்போதலோ இல்லை. 90 பாகை முதல் 180 பாகை வரை அச்சு சாய்வு கொண்ட ஒரு பொருள் அதன் வட்டணைத் திசைக்கு எதிர் திசையில் சுழல்கிறது. சாய்வு அல்லது அச்சுச் சாய்வைப் பொருட்படுத்தாமல், சூரியக் குடும்பத்தில் உள்ள எந்தக் கோள் அல்லது நிலாவின்ன் வட முனை புவியின் வட முனையின் அதே வான அரைக்கோளத்தில் இருக்கும் முனையாக வரையறுக்கப்படுகிறது.

அச்சுச் சாய்வு

தொகு

ஒரு வான்பொருளின் சாய்வு, பொருளின் வட்டணை முன்னேறுகிறதா அல்லது பின் போகிறதா என்பதைக் குறிக்கிறது. ஒரு வான்பொருளின் சாய்வு என்பது அதன் வட்டணைத் தளத்திற்கும் பொருளின் முதன்மையான புவிநடுவரைத் தளம் போன்ற மற்றொரு மேற்கோள் சட்டத்திற்கும் இடையே உள்ள கோணமாகும் . சூரியக் குடும்பத்தில், கோள்களின் சாய்வு சூரியனைச் சுற்றியுள்ள புவியின் வட்டணைத் தளமான வான்கோளத் தளத்திலிருந்து அளவிடப்படுகிறது. நிலவுகளின் சாய்வு அவை சுற்றும் கோளின் பவிநடுவரையில் இருந்து அளவிடப்படுகிறது. 0 பாகைக்கும் 90 பாகைக்கும் இடைநிலைச் சாய்வு கொண்ட ஒரு வான்பொருள் முதன்மை வான்பொருள் சுழலும் அதே திசையில் சுழல்கிறது. சரியாக 90 பாகை சாய்வு கொண்ட ஒரு பொருள் செங்குத்தாக வட்டணையைக் கொண்டிருக்கும். அது முன்னேறவோ அல்லது பின்வாங்கவோ இல்லை.. 90 பாகைக்கும் 180 பாகைக்கும் இடைநிலைச் சாய்வு கொண்ட ஒரு பொருள் பிற்போக்கு வட்டணையில்ஈருக்கும்.

சூரிய மண்டல வான்பொருட்கள்

தொகு

கோள்கள்

தொகு

சூரியக் குடும்பத்தில் உள்ள அனைத்து எட்டு கோள்களும் சூரியனின் சுழற்சியின் திசையில் சூரியனைச் சுற்றி வருகின்றன, இது சூரியனின் வட முனைக்கு மேலே இருந்து பார்க்கும்போது எதிரெதிர் திசையில் உள்ளது. ஆறு கோள்களும் இதே திசையில் தங்கள் அச்சில் சுழல்கின்றன. விதிவிலக்குகளாக பின்னேகும் சுழற்சி கொண்ட கோள்கள் வெள்ளி, யுரேனசு ஆகியவை ஆகும். . வெள்ளியின் அச்சுச் சாய்வு 177° ஆகும், அதாவது அது அதன் வட்டணைக்கு எதிர் திசையில் சுழல்கிறது. யுரேனசு 97.77° அச்சுச் சாய்வைக் கொண்டுள்ளது, எனவே அதன் சுழற்சியின் அச்சு சூரியக் குடும்பத் தளத்துடன் தோராயமாக இணையாக உள்ளது.

யுரேனசின் இயல்பிகந்த அச்சுச் சாய்வுக்கான காரணம் உறுதியாகத் தெரியவில்லை, ஆனால் வழக்கமான ஊகம் என்னவென்றால், சூரிய குடும்பம் உருவாகும் போது புவியின் அளவிலான முதனிலைக் கோள் மீது மோதியதால் ஏற்பட்டது. [5]

வெள்ளி அதன் தற்போதைய மெதுவான 243 நாட்கள் அளவிலான பிற்போக்கு சுழற்சியுடன் உருவாகியிருக்க வாய்ப்பில்லை. வெள்ளி அநேகமாக சூரிய குடும்பத்தில் உள்ள பெரும்பாலான கோள்களைப் போலவே பல மணிநேர காலச் சுழற்சியுடன் வேகமான முன்னேறும் சுழற்சியுடன் தொடங்கியிருக்கலாம். வெள்ளி கணிசமான புவியீர்ப்பு ஓதச் சிதறலுக்கு ஆட்படும் அளவுக்கு சூரியனுக்கு அருகில் உள்ள தோடு மேலும் ஒரு பிற்போக்குத் திருக்கத்தை உருவாக்கும் வெப்பத்தால் இயக்கப்படும் வளிமண்டல அலைகளை உருவாக்க போதுமான அடர்த்தியான வளிமண்டலத்தையும் கொண்டுள்ளது. வெள்ளியின் தற்போதைய மெதுவான பின்னேகும் சுழற்சி, வெள்ளியைச் சூரியனுடன் இழுக்க முயற்சிக்குமசோத அலைகளுக்கும் வெள்ளியை ஒரு பின்னேகும் திசையில் சுழற்ற முயற்சிக்கும் வளிமண்டல அலைகளுக்கும் இடையில் சமனிலையில் உள்ளது. இந்த இன்றைய சமனிலையைப் பேணுவதோடு மட்டுமல்லாமல், வெள்ளிச் சுழற்சியின் படிமர்ச்சியையும், அதன் தற்போதைய மெதுவான பின்னேகும் சுழற்சியின் தொடக்க கமான திசையில் இருந்து கணக்கிடுவதற்கு ஓதங்களும் வளிமண்டல அலைகளுமே போதுமானவை. கடந்த காலத்தில், வெள்ளியின் பின்னேகும் சுழற்சியை விளக்குவதற்கு பல்வேறு மாற்று கருதுகோள்கள் முன்மொழியப்பட்டன. அதாவது மோதல்கள் அல்லது அது முதலிலிருந்தே அப்படி உருவானது என்பன போன்ற கருதுகோள்கள் கூறப்பட்டன. [a]

வெள்ளியை விட சூரியனுடன் நெருக்கமாக இருந்தாலும், புதன் தன் வட்டணையின் மையப்பிறழ்மை காரணமாக 3:2 சுழல்-வட்டணை ஒத்திசைவுக்குள் நுழைந்ததால், ஓதத்துடன் பூட்டப்படவில்லை. புதனின் முன்னேறும் சுழற்சி போதுமான அளவு மெதுவாக உள்ளது, அதன் மையப்பிறழ்மை காரணமாக, அதன் கோண வட்டணை திசைவேகம் சூரியவண்மை அருகே அதன் கோண சுழற்சி வேகத்தை மீறுகிறது, இதனால் புதன் வானில் சூரியனின் இயக்கம் தற்காலிகமாக தலைகீழாக மாறும். [6] புவி, செவ்வாய் கோள்களின் சுழற்சிகளும் சூரியனுடனான ஓத விசைகளால் தாக்கப்படுகின்றன, ஆனால் அவை புதன், வெள்ளி போன்ற சமனிலையை அடையவில்லை, ஏனெனில் அவற்றின் சூரியனிலிருந்தான ஓத ஆற்றல்கள் பலவீனமாக இருக்கும். சூரியக் குடும்பத்தின் வளிமப் பெருங்கோள்கள் மிகப் பெரியதாகவும், சூரியனிலிருந்து வெகு தொலைவிலும் இருப்பதால் ஓத ஆற்றல்கள் தங்கள் சுழற்சியைக் குறைக்க முடியாது. [7]

குறுங்கோள்கள்

தொகு

அனைத்து குறுங்கோள்களும் சூரியனைச் சுற்றி முன்னேறும் வட்டணைகளைக் கொண்டுள்ளன, ஆனால் சில பின்னேகும் சுழற்சியையும் கொண்டுள்ளன. புளூட்டோவிற்கு பின்னேகும் சுழற்சியில் உள்ளது; அதன் அச்சு சாய்வு தோராயமாக 120 பாகை ஆகும். புளூட்டோவும் அதன் நிலாவான சரோனும் ஒன்றுக்கொன்று ஓதத்தால் பூட்டப்பட்டுள்ளன. புளூட்டோ செயற்கைக்கோள் அமைப்பு பாரிய மோதலால் உருவாக்கப்பட்டதாக க்ருதப்படுகிறது . [8] [9]

இயற்கை நிலாக்களும் வலயங்களும்

தொகு
 
ஆரஞ்சு நிலவு பிற்போக்கு சுற்றுப்பாதையில் உள்ளது.

ஒரு கோள் உருவாகும்போது ஒரு கோளின் ஈர்ப்பு புலத்தில் உருஙும் ஒரு நிலாவும் கோள் சுழலும் அதே திசையிலளக்கோளைச் சுற்றி வரும். ஒரு பொருள் வேறொரு இடத்தில் உருவாகி, பின்னர் ஒரு கோளின் ஈர்ப்பு விசையால் வட்டணையில் கைப்பற்றப்பட்டால், அது முதலில் அதை நோக்கிச் சுழலும் அல்லது விலகிச் செல்லும் கோளின் பக்கத்தை அணுகுகிறதா என்பதைப் பொறுத்து, அது ஒரு பின்னேகும் அல்லது முன்னேறும் வட்டணையில் கைப்பற்றப்படலாம். இது ஒரு ஒழுங்கற்ற நிலவு ஆகும் . [10]

சூரியக் குடும்பத்தில், சிறுகோள் அளவுள்ள நிலவுகள் பல பின்னேகும் வட்டணைகளைக் கொண்டுள்ளன, அதேசமயம் திரைத்தன் (நெப்டியூனின் நிலவுகளில் மிகப்பெரியது) தவிர அனைத்து பெரிய நிலவுகளும் முன்னேறும் வட்டணைதைகளைக் கொண்டுள்ளன. [11] சனிக்கோளின் ஃபோப் வளையத்தில் உள்ள துகள்கள், ஒழுங்கற்ற நிலவான ஃபோபியில் இருந்து தோன்றியதால், அவை பின்னேகும் வட்டணையைக் கொண்டிருப்பதாகக் கருதப்படுகிறது.

அனைத்து பின்னேகும் செயற்கைக்கோள்களும் ஓரளவிற்கு ஓதஓடுக்கத்துக்கு ஆட்படுகின்றன. சூரியக் குடும்பத்தில் உள்ள ஒரே துணைக்கோள் நெப்டியூனின் நிலாவான திரைத்தன் ஆகும். மற்ற அனைத்து பிற்போக்கு செயற்கைக்கோள்களும் தொலைதூர சுற்றுப்பாதையில் உள்ளன மற்றும் அவற்றுக்கும் கிரகத்திற்கும் இடையிலான அலை சக்திகள் மிகக் குறைவு.

கில் கோள வெளிக்குள், முதன்மையிலிருந்து நெடுந்தொலைவில் உள்ள பின்னேகும் வட்டணைகளுக்கான நிலைப்பு, முன்னேறும் வட்டணைகளை விட பெரியது. வியாழனைச் சுற்றிவரும் பின்னேகும் நிலவுகளின் ஆட்படுதலுக்கான விளக்கமாக இது பரிந்துரைக்கப்படுகிறது. சனி பின்னேகும்/முன்னேறும் நிலவுகளின் கூடுதலான கலவையைக் கொண்டிருப்பதால், அடிப்படைக் காரணங்கள் மிகவும் சிக்கலானதாகத் தோன்றுகின்றன. [12]

கைப்பெரியனைத் தவிர, சூரியக் குடும்பத்தில் உள்ள அனைத்து வழக்கமான கோள்களின் இயற்கைத் துணைக்கோள்களும் அவற்றின் தாய்க் கோளுடன் ஓதத்தால் பூட்டப்பட்டுள்ளன, எனவே அவை அவற்றின் புரவலன் கோளுடன் ஒப்பிடும்போது சுழிச் சுழற்சியைக் கொண்டிருக்கின்றன, ஆனால் அவற்றின் புரவலன் கோளுடன் ஒப்பிடும்போது அதே வகையான சுழற்சியைக் கொண்டுள்ளன. சூரியனைத் தங்கள் புரவலன் கோள் சுற்றி வருவதால். அதாவது, யுரேனசைத் தவிர அவை அனைத்தும் சூரியனைச் சார்ந்து முன்னேறும் சுழற்சியைக் கொண்டுள்ளன.

ஒரு மோதல் ஏற்பட்டால், பொருள் எந்த திசையிலும் வெளியேற்றப்பட்டு, முன்னேறும் அல்லது பின்னேகும் நிலவுகளில் ஒன்றிணைக்கப்படலாம். இது குறுங்கோள் கவுமியாவின் நிலவுகளில் அமையலாம், இருப்பினும் கவுமியாவின் சுழற்சி திசை தெரியவில்லை. [13]

சிறுகோள்கள்

தொகு

சிறுகோள்கள் பொதுவாக சூரியனைச் சுற்றி ஒரு முன்னேறும் வட்டணையைக் கொண்டுள்ளன. பின்னேகும் வட்டணையில் உள்ள சில டசன் சிறுகோள்கள் மட்டுமே அறியப்படுகின்றன.

பின்னேகும் வட்டணைகளைக் கொண்ட சில சிறுகோள்கள் எரிந்துபோன வால்மீன்களாக இருக்கலாம், [14] ஆனால் சில, வியாழனுடனான ஈர்ப்புத் தொடர்புகளின் காரணமாக அவற்றின் பின்னேகும் வட்டணையைப் பெறலாம். [15]

அவற்றின் சிறிய அளவும் புவியிலிருந்துள்ள நெடுந்தொலைவும் காரணமாக, பெரும்பாலான சிறுகோள்களின் சுழற்சியை தொலைநோக்கி வழி பகுப்பாய்வு செய்வது கடினம். 2012 ஆம் ஆண்டு நிலவரப்படி, 200 க்கும் குறைவான சிறுகோள்களுக்கான தரவுகள் கிடைத்துள்ளன.ம் முனைகளின் வைப்புநிலையை தீர்மானிக்கும் பல்வேறு முறைகள் பெரும்பாலும் பெரிய முரண்பாடுகளை ஏற்படுத்துகின்றன. [16] போசுனான் ஆய்வகத்தில் உள்ள சிறுகோள் தற்சுழல் திசையன் [17] "பின்னேகும் சுழற்சி" அல்லது "முன்னேறும் சுழற்சி" என்ற சொற்றொடர்களைப் பயன்படுத்துவதைத் தவிர்க்கிறது. ஏனெனில்,, இது எந்தக் குறிப்புத் தளத்தைக் குறிக்கிறது என்பதைப் பொறுத்து, சிறுகோள் ஆயத்தொலைவுகள் பொதுவாக சிறுகோளின் வட்டணையை விட, வான்கோள நடுவரைத் தளத்தைப் பொறுத்து வழங்கப்படுகின்றன. [18]

இருமச் சிறுகோள்கள் என்றும் அழைக்கப்படும் செயற்கைக்கோள்களுடன் கூடிய சிறுகோள்கள், 10 அளவுக்கும் குறைவான அனைத்துச் சிறுகோள்களில் 15% ஆகும். முதன்மைப் பட்டைக்கும் புவிக்கும் அருகில் உள்ள கோள்தொகையில் 10 கிமீ விட்டம் கொண்டன. மேலும், அவற்றில் பெரும்பாலானவை YORP விளைவால் உருவாக்கப்பட்டதாகக் கருதப்படுகிறது. இதனால் ஒரு சிறுகோள் மிக வேகமாகச் சுழன்று பின் உடைந்து விடுகிறது. [19] 2012 வரை, சுழற்சி அறியப்பட்ட வகையில், சிறுகோள்களின் அனைத்துத் துணைக்கோள்களும் சிறுகோளின் திசையிலேயே அதைச் சுற்றி வருகின்றன. [20]

வட்டணை ஒத்திசைவுகளில் இருக்கும் பெரும்பாலான வான்பொருள்கள் அவை ஒத்திசையும் பொருட்களின் அதே திசையில் சுற்றுகின்றன, இருப்பினும் ஒரு சில பின்னேகும் சிறுகோள்கள் வியாழன், சனியுடன் ஒத்திசைந்து காணப்படுகின்றன. [21]

வால்வெள்ளிகள்

தொகு

சிறுகோள்களை விட ஊர்த் முகிலிலிருந்து வரும் வால்வெள்ளிகள் பின்னேகுவதாக இருப்பதற்கான வாய்ப்புகள் அதிகம். [14] ஆலேவின் வால்வெள்ளி சூரியனைச் சுற்றி ஒரு பின்னேகும் வட்டணையைக் கொண்டுள்ளது.

கைபர் பட்டைப் பொருள்கள்

தொகு

பெரும்பாலான கைபர் பட்டைப் பொருள்கள் சூரியனைச் சுற்றி முன்னேறும் வட்ணைகளைக் கொண்டுள்ளன. பின்னேகும் வட்டணையைக் கொண்ட முதல் கைபர் பட்டைப் பொருள் 2008 KV42 ஆகும். [22] பின்னேகும் வட்டணைகள் கொண்ட மற்ற கைபர் பட்டைப் பொருள்கள் (471325) 2011 KT <sub id="mw1A">19</sub>, [23] (342842) 2008 YB3, (468861) 2013 LU28 , 2011 MM <sub id="mw2g">4</sub> ஆகியனவாகும் . [24] இந்த வட்டணைகள் அனைத்தும் 100°–125° வரம்பில் சாய்வுகளுடன் மிகவும் சாய்ந்திருக்கும்.

விண்கற்கள்

தொகு

சூரியனைச் சுற்றி ஒரு பின்னேகும் வட்டணையில் உள்ள விண்கற்கள் முன்னேறும் விண்கற்களை விட வேகமான சார்பு வேகத்தில் புவியைத் தாக்கி, வளிமண்டலத்தில் எரிகின்றன. மேலும்ம் சூரியனிடமிருந்து விலகி புவியின் பக்கத்தைத் தாக்க அதிக வாய்ப்பு கொண்டுள்ளன (அதாவது இரவில்) முன்னேறும் விண்கற்கள் மெதுவாக மூடும் வேகத்தைக் கொண்டுள்ளன, மேலும் அடிக்கடி விண்கற்களாக தரையிறங்குகின்றன. புவியின் சூரியனை எதிர்கொள்ளும் பக்கத்தைத் தாக்க முனைகின்றன. பெரும்பாலான விண்கற்கள் முன்னேறும் வகைகள் ஆகும். [25]

சூரியன்

தொகு

சூரியக் குடும்பத்தின் பொருண்மை மையத்தைப் பற்றிய சூரியனின் இயக்கம் கோள்களின் சிற்றலைவுகளால் சிக்கலானதாகிறது. ஒவ்வொரு சில நூறு வருடங்களுக்கும் இந்த இயக்கம் முன்னேறும், பின்னேகும் இயக்கமாக மாறுகிறது. [26]

கோள் வளிமண்டலங்கள்

தொகு

பூமியின் வளிமண்டலத்தில் உள்ள பிற்போக்கு இயக்கம் அல்லது பின்னடைவு வானிலை அமைப்புகளில் காணப்படுகிறது, அதன் இயக்கம் காற்றோட்டத்தின் பொதுவான பிராந்திய திசைக்கு எதிரே உள்ளது, அதாவது கிழக்கிலிருந்து மேற்காக மேற்கு திசைகளுக்கு எதிராக அல்லது மேற்கிலிருந்து கிழக்காக வர்த்தக காற்று கிழக்கின் வழியாக. புவியின் தெர்மோஸ்பியரின் வளிமண்டல சூப்பர்-சுழற்சி மற்றும் வீனஸின் மேல் ட்ரோபோஸ்பியர் ஆகியவற்றில் கிரக சுழற்சியைப் பொறுத்து புரோகிராட் இயக்கம் காணப்படுகிறது. புளூட்டோவின் வளிமண்டலம் அதன் சுழற்சிக்கு பின்வாங்கும் காற்றினால் ஆதிக்கம் செலுத்த வேண்டும் என்று உருவகப்படுத்துதல்கள் குறிப்பிடுகின்றன. [27]

செயற்கைக்கோள்கள்

தொகு

தாழ் சாய்வு வட்டணைகளுக்கு விதிக்கப்பட்ட செயற்கை செயற்கைக்கோள்கள் பொதுவாக முன்னேறும் திசையில் ஏவப்படுகின்றன, ஏனெனில் இது புவியின் சுழற்சியைப் பயன்படுத்தி வட்டணையை அடைய தேவையான உந்து பொருள் அளவைக் சிறுமம் ஆக்குகிறது (புவிநடுவரை ஏவுதளம் இந்த விளைவுக்கு உகந்ததாகும்). எவ்வாறாயினும், ஏவூர்திக் குப்பைகள் மக்கள் வாழும் நிலப்பகுதிகளில் விழாமல் இருப்பதை உறுதி செய்வதற்காக, இஸ்ரேலிய ஒபேக் செயற்கைக்கோள்கள் நடுத்தரைக்கடல் மீது மேற்கு நோக்கி, பின்னேகும் திசையில் செலுத்தப்படுகின்றன.

புறக்கோள்கள்

தொகு

விண்மீன்களும் கோள் அமைப்புகளும் தனித்தனியாக உருவாகாமல் பால்வெளிக் கொத்துகளில் பிறக்கின்றன. முதனிலைக் கோள்வட்டுகள் கொத்துக்குள் இருக்கும் மூலக்கூறு முகில்களுடன் மோதலாம் அல்லது கைப்பற்றலாம், இது வட்டுகளும் அதன் விளைவாக வரும் கோள்களும் அவற்றின் விண்மீன்களைச் சுற்றி சாய்ந்த அல்லது பின்னேகும் வட்டணைகளுக்கு வழிவகுக்கும். [4] பின்னேகும் இயக்கம், அதே அமைப்பில் உள்ள மற்ற வான்பொருள்களுடனான ஈர்ப்பு விசைகளின் விளைவாக ஏற்படலாம் ( கோசாய் பொறிமுறையைப் பார்க்கவும்); அல்லது வேறொரு கோளுடனான நெருங்கிய மோதலின் விளைவாக இருக்கலாம்; [1] அல்லது விண்மீன் அவற்றின் அமைப்பு உருவாக்கும் விண்மீனின் காந்தப்புலம், கோளை உருவாக்கும் வட்டுக்கு இடையேயான இடைவினைகளால் தொடக்கத்தில் புரட்டப்பட்டிருக்கலாம். . [28] [29]

ஐஆர்ஏஎஸ் 16293-2422 எனும் முதனிலை விண்மீனின் அகந்திரள் வட்டு எதிர் திசைகளில் சுழலும் பகுதிகளைக் கொண்டுள்ளது. எதிர்சுழல்வு அகந்திரள் வட்டின் முதலில் அறிந்த எடுத்துக்காட்டு இதுவாகும். இந்த அமைப்பு கோள்களை உருவாக்கினால், உள் கோள்கள் வெளிக் கோள்களுக்கு எதிர் திசையில் சுற்றும். [30]

அகோகோதே(WASP)-17பி எனும் விண்மீன் சுழலும் திசைக்கு எதிரே அதன் விண்மீனைச் சுற்றி வருவதே கண்டுபிடிக்கப்பட்ட முதல் புறக்கோள் ஆகும். [31] HAT-P-7b எனும் இரண்டாவது கோளின் கண்டுபிடிப்பு ஒரு நாள் கழித்து அறிவிக்கப்பட்டது: . [32]

ஓராய்வில், கண்டறிந்த அனைத்து சூடான வியாழன்களில் பாதிக்கும் மேலான வட்டணைகள் அவற்றின் தாய் விண்மீன்களின் சுழற்சி அச்சுடன் தவறான வைப்புநிலையில் அமைந்திருந்தன, ஆறு பின்னேகும் வட்டணைகளைக் கொண்டிருந்தன. [2] இதற்கு முன்மொழியப்பட்ட ஒரு விளக்கம் என்னவென்றால், சூடான வியாழன்கள் அடர்த்தியான கொத்துகளில் உருவாகின்றன, அங்கு சிற்றலைவுகள் மிகவும் பொதுவானவை. மேலும், அண்டை விண்மீன்களால் கோள்களின் ஈர்ப்பு விசைக் கவர்வு எளிதாகும். [33]

கோள்களின் உருவாக்கத்தின் போது ஏற்படும் கடைசி சில மாபெரும் தாக்கங்கள் ஒரு நிலக் கோளின் சுழற்சி வீதத்தை தீர்மானிக்கும் முத்ன்மைக் காரணியாக இருக்கும். பெருந்தாக்கக் கட்டத்தில், ஒரு முதனிலை கோள்வட்டின் தடிமன் கோள்கருக்களின் அளவை விட பெரியதாக இருக்கும், எனவே மோதல்கள் எந்த திசையிலிருந்தும் முப்பருமானத்தில் சமமாக வரக்கூடும். இது 0 முதல் 180 பாகை வரையிலான கோள்களின் அச்சு சாய்வில் எந்த திசையிலும் மற்ற எந்த திசையிலும் முன்னேறும், பின்னேகும் த்ற்சுழல்கள் சமமாக சாத்தியமாகும். எனவே, வெள்ளியைத் தவிர சூரியக் குடும்பத்தின் நிலக் கோள்களுக்குப் பொதுவான சிறிய அச்சுச் சாய்வுடன் கூடிய முன்னேறும் தற்சுழல் தேவைப்படுகிறது. என்றாலும், இது அனைத்து நிலக்கோள்களுக்கும் பொதுவானதன்று[34]

விண்மீன்களின் பால்வெளி வட்டணைகள்

தொகு

மனிதப் பார்வையைப் பொறுத்த வரையில், விண்மீன்களின் இருப்பிடம் வானத்தில் நிலையானதாகத் தோன்றுகிறது. ஏனென்றால், புவியுடன் ஒப்பிடும்போது அவற்றின் நெடுந்தொலைவு வெற்றுக் கண்ணுக்கு புலப்படாத இயக்கத்தை விளைவிக்கிறது. உண்மையில், விண்மீன்கள் அவற்றின் பால்வெளி மையத்தை சுற்றி வருகின்றன.

வட்டு பால்வெளியின் பொதுவான சுழற்சி சார்ந்த பின்னேகும் வ்ட்டணை விண்மீன்கள் பால்வெளி வட்டில் இருப்பதை விட விண்மீன் ஒளிவட்டத்தில் பெரிதும் காணப்படுகின்றன. பால்வழியின் வெளிப்புற ஒளிவட்டப் பின்னேகும் வட்டணையும் [35] பின்னேகும் அல்லது சுழியச் சுழற்சியுடன் பல கோளப் பால்வெளிக் கொத்துக்களைக் கொண்டுள்ளது. [36] ஒளிவட்டத்தின் அமைப்பு பற்றிய விவாதத் தலைப்பு சார்ந்த. பல ஆய்வுகள் இரண்டு தனித்த கூறுகளைக் கொண்ட ஒளிவட்டத்தைக் கண்டறிவதாகக் கூறுகின்றன. [37] [38] [39] இந்த ஆய்வுகள் ஒரு "இரட்டை" ஒளிவட்டத்தைக் கண்டறிந்து, உள், அதிக உலோகம் நிறைந்த,முன்னேறும் கூறும் (அதாவது விண்மீன்கள் சராசரியாக விண்மீன் மண்டலத்தை வட்டின் சுழற்சியுடன் சுற்றுகின்றன), மேலும் ஒரு உலோக-ஏழை, வெளிப்புற, பின்னேகும் (வட்டுக்கு எதிராகச் சுழலும்) கூறும் . இருப்பினும், இந்தக் கண்டுபிடிப்புகள் மற்ற ஆய்வுகளால் றைகூவல் விடுக்கப்பட்டுள்ளன. [40] [41] அவை இத்தகைய இருமைக்கு எதிராக வாதிடுகின்றன. இந்த ஆய்வுகள், மேம்படுத்தப்பட்ட புள்ளிவிவரப் பகுப்பாய்வு, அளவீட்டின் உறுதியற்ற தன்மைகளைக் கணக்கிடும் போது, இருமை இல்லாமல் நோக்கீட்டுத் தரவை விளக்க முடியும் என்பதை நிறுவுகிறது.

பால்வழியுடன் இணைந்த ஒரு குறும்பால்வெளியில் இருந்து பிடுங்கப்பட்டதன் விளைவாக, அருகிலுள்ள கப்தேய்ன் விண்மீன் பால்வெளியைச் சுற்றிவரும் அதன் அதிவேகப் பின்னேகும் சுற்றுப்பாதையில் முடிவடைந்ததாகக் கருதப்படுகிறது. [42]

பால்வெளிகள்

தொகு

துணைப் பால்வெளிகள்

தொகு

பால்வெளி கொத்துகளுக்குள் உள்ள பால்வெளிகளின் நெருங்கிய கடப்பும் இணைப்புகளும் பால்வெளிகளில் இருந்து பொருட்களை வெளியே இழுத்து, பெரிய பால்வெளிகளைச் சுற்றி முன்னேற்ம் அல்லது பின்னேகும் வட்டணையில் சிறிய துணைப் பால்வெளிகளை உருவாக்கலாம். [43]

பால்வழி சுழற்சி சார்ந்து பின்னேகும் திசையில் பால்வழியைச் சுற்றிக் கொண்டிருந்த காம்ப்ளக்ஸ் எச் என்ற பால்வெளி பால்வழியுடன் மோதுகிறது. [44]

எதிர்ச் சுழல் புடைப்புகள்

தொகு

NGC 7331 என்பது ஒரு பால்வெளிக்கான எடுத்துக்காட்டு ஆகும், இது ஒரு புடைப்பைக் கொண்டுள்ளது, இது வட்டின் மற்ற பகுதிகளுக்கு எதிர் திசையில் சுழல்கிறது, இது பொருளின் உள்வீழ்தலின் விளைவாக இருக்கலாம். [45]

மையக் கருந்துளைகள்

தொகு

ஒரு சுருள் பால்வெளியின் மையத்தில் குறைந்தது ஒரு மிகப்பெரிய கருந்துளை அமையும். [46] ஒரு பின்னேகும் கருந்துளை - அதன் சுருள் வட்டின் சுழற்சிக்கு நேர்மாறாக உள்ளது. தாரைத் தளத்தில் இல்லாத முன்னேறும் கருந்துளையை விட மிகவும் ஆற்றல் வாய்ந்த தாரைகளை உமிழ்கிறது. ஒரு அகந்திரள் வட்டின் உள் விளிம்பிற்கும் கருந்துளைக்கும் இடையே உள்ள இடைவெளியின் அடிப்படையில் பின்னேகும் கருந்துளைகளின் உருவாக்கமும் படிமலர்ச்சிக்குமான கோட்பாட்டுக் கட்டமைப்பை அறிவியலாளர்கள் உருவாக்கியுள்ளனர். [47]

மேலும் காண்கபார்க்கவும்

தொகு
  • பின்னேகும் வட்டணையில் செயற்கைக்கோள்கள்
  • ஈர்ப்பு காந்தக் கடிகார விளைவு
  • யார்கோவ்சுகி விளைவு
  • தோற்றப் பின்னேகும் இயக்கம்
  • அலாசுகா யோ-யோ, எதிரெதிர் திசைகளில் இரண்டு பந்துகளை ஒரே நேரத்தில் வட்ட இயக்கத்தில் கொண்ட ஒரு பொம்மை

அடிக்குறிப்புகள்

தொகு
  1. ↑ Venus's retrograde rotation is measurably slowing down. It has slowed by about one part per million since it was first measured by satellites. This slowing is incompatible with an equilibrium between gravitational and atmospheric tides

மேற்கோள்கள்

தொகு
  1. ↑ 1.0 1.1 Grossman, Lisa (13 August 2008). "Planet found orbiting its star backwards for first time". New Scientist. https://www.newscientist.com/article/dn17603-planet-found-orbiting-its-star-backwards-for-first-time.html. பார்த்த நாள்: 10 October 2009. 
  2. ↑ 2.0 2.1 "NAM2010 at the University of Glasgow". Archived from the original on 2011-07-16. பார்க்கப்பட்ட நாள் 2010-04-15.
  3. ↑ Lisa Grossman (23 August 2011). "Stars that steal give birth to backwards planets".
  4. ↑ 4.0 4.1 Ingo Thies, Pavel Kroupa, Simon P. Goodwin, Dimitris Stamatellos, Anthony P. Whitworth, "A natural formation scenario for misaligned and short-period eccentric extrasolar planets", 11 July 2011
  5. ↑ Bergstralh, Jay T.; Miner, Ellis; Matthews, Mildred (1991). Uranus. University of Arizona Press. pp. 485–86. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண் 978-0-8165-1208-9.
  6. ↑ Strom, Robert G.; Sprague, Ann L. (2003). Exploring Mercury: the iron planet. Springer. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண் 978-1-85233-731-5.
  7. ↑ {{cite book}}: Empty citation (help)
  8. ↑ Robin Canup (2005-01-08). "A Giant Impact Origin of Pluto-Charon". Science 307 (5709): 546–550. doi:10.1126/science.1106818. பப்மெட்:15681378. Bibcode: 2005Sci...307..546C. https://authors.library.caltech.edu/51983/7/Canup.SOM.pdf. 
  9. ↑ Alan Stern; Weaver, H. A.; Steff, A. J.; Mutchler, M. J.; Merline, W. J.; Buie, M. W.; Young, E. F.; Young, L. A. et al. (2006-02-23). "A giant impact origin for Pluto's small moons and satellite multiplicity in the Kuiper belt". Nature 439 (7079): 946–948. doi:10.1038/nature04548. பப்மெட்:16495992. Bibcode: 2006Natur.439..946S. 
  10. ↑ "Encyclopedia of the solar system".. (2007). Academic Press. 
  11. ↑ Mason, John (22 July 1989). "Science: Neptune's new moon baffles the astronomers". New Scientist. https://www.newscientist.com/article/mg12316742.600-science-neptunes-new-moon-baffles-the-astronomers.html. பார்த்த நாள்: 10 October 2009. 
  12. ↑ Astakhov, S. A.; Burbanks, A. D.; Wiggins, S.; Farrelly, D. (2003). "Chaos-assisted capture of irregular moons". Nature 423 (6937): 264–267. doi:10.1038/nature01622. பப்மெட்:12748635. Bibcode: 2003Natur.423..264A. 
  13. ↑ Matija Ćuk, Darin Ragozzine, David Nesvorný, "On the Dynamics and Origin of Haumea's Moons", 12 August 2013
  14. ↑ 14.0 14.1 Hecht, Jeff (1 May 2009). "Nearby asteroid found orbiting Sun backwards". New Scientist. https://www.newscientist.com/article/dn17073-nearby-asteroid-found-orbiting-sun-backwards.html. பார்த்த நாள்: 10 October 2009. 
  15. ↑ S. Greenstreet, B. Gladman, H. Ngo, M. Granvik, and S. Larson, "Production of Near-earth Asteroids on Retrograde Orbits", The Astrophysical Journal Letters, 749:L39 (5pp), 2012 April 20
  16. ↑ Paolicchi, P.; Kryszczyńska, A. (2012). "Spin vectors of asteroids: Updated statistical properties and open problems". Planetary and Space Science 73 (1): 70–74. doi:10.1016/j.pss.2012.02.017. Bibcode: 2012P&SS...73...70P. 
  17. ↑ "Physical studies of asteroids at Poznan Observatory". {{cite web}}: Missing or empty |url= (help)
  18. ↑ Documentation for Asteroid Spin Vector Determinations
  19. ↑ Kevin J. Walsh, Derek C. Richardson & Patrick Michel, "Rotational breakup as the origin of small binary asteroids" பரணிடப்பட்டது 2016-03-04 at the வந்தவழி இயந்திரம், Nature, Vol. 454, 10 July 2008
  20. ↑ N. M. Gaftonyuk, N. N. Gorkavyi, "Asteroids with satellites: Analysis of observational data", Solar System Research, May 2013, Volume 47, Issue 3, pp. 196–202
  21. ↑ Morais, M. H. M.; Namouni, F. (2013-09-21). "Asteroids in retrograde resonance with Jupiter and Saturn". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society Letters 436 (1): L30–L34. doi:10.1093/mnrasl/slt106. Bibcode: 2013MNRAS.436L..30M. 
  22. ↑ Hecht, Jeff (5 September 2008). "Distant object found orbiting Sun backwards". New Scientist. https://www.newscientist.com/article/dn14669-distant-object-found-orbiting-sun-backwards.html. பார்த்த நாள்: 10 October 2009. 
  23. ↑ Chen, Ying-Tung; Lin, Hsing Wen; Holman, Matthew J; Payne, Matthew J; Fraser, Wesley C; Lacerda, Pedro; Ip, Wing-Huen; Chen, Wen-Ping et al. (5 August 2016). "Discovery of A New Retrograde Trans-Neptunian Object: Hint of A Common Orbital Plane for Low Semi-Major Axis, High Inclination TNOs and Centaurs". The Astrophysical Journal 827 (2): L24. doi:10.3847/2041-8205/827/2/L24. Bibcode: 2016ApJ...827L..24C. 
  24. ↑ C. de la Fuente Marcos; R. de la Fuente Marcos (2014). "Large retrograde Centaurs: visitors from the Oort cloud?". Astrophysics and Space Science 352 (2): 409–419. doi:10.1007/s10509-014-1993-9. Bibcode: 2014Ap&SS.352..409D. 
  25. ↑ A https://books.google.com/books?id=zzccaEpC2loC&pg=PA31. {{cite book}}: Missing or empty |title= (help)
  26. ↑ Javaraiah, J. (12 July 2005). "Sun's retrograde motion and violation of even-odd cycle rule in sunspot activity". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 362 (2005): 1311–1318. doi:10.1111/j.1365-2966.2005.09403.x. Bibcode: 2005MNRAS.362.1311J. 
  27. ↑ Bertrand, T.; Forget, F.; White, O.; Schmitt, B.; Stern, S.A.; Weaver, H.A.; Young, L.A.; Ennico, K. et al. (2020). "Pluto's beating heart regulates the atmospheric circulation: results from high resolution and multi-year numerical climate simulations". Journal of Geophysical Research: Planets 125 (2). doi:10.1029/2019JE006120. Bibcode: 2020JGRE..12506120B. https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-03097621/file/Bertrand2020-JGRE-125-e2019JE006120_revised.pdf. 
  28. ↑ "Tilting stars may explain backwards planets", New Scientist, 1 September 2010, Issue 2776.
  29. ↑ Dong Lai, Francois Foucart, Douglas N. C. Lin, "Evolution of Spin Direction of Accreting Magnetic Protostars and Spin-Orbit Misalignment in Exoplanetary Systems"
  30. ↑ "Still-Forming Solar System May Have Planets Orbiting Star in Opposite Directions, Astronomers Say", National Radio Astronomy Observatory, February 13, 2006
  31. ↑ Anderson, D. R.; Hellier, C.; Gillon, M.; Triaud, A. H. M. J.; Smalley, B.; Hebb, L.; Cameron, A. Collier; Maxted, P. F. L. et al. (2010-01-20). "WASP-17b: An ultra-low density planet in a probable retrograde orbit". The Astrophysical Journal 709 (1): 159–167. doi:10.1088/0004-637X/709/1/159. Bibcode: 2010ApJ...709..159A. 
  32. ↑ "Second backwards planet found, a day after the first", New Scientist, 13 August 2009
  33. ↑ Paul M. Sutter (December 9, 2022). "Trading spaces: How swapping stars create hot Jupiters". {{cite web}}: Missing or empty |url= (help)
  34. ↑ Sean N. Raymond, Eiichiro Kokubo, Alessandro Morbidelli, Ryuji Morishima, Kevin J. Walsh, "Terrestrial Planet Formation at Home and Abroad", Submitted on 5 Dec 2013 (v1), last revised 28 Jan 2014 (this version, v3)
  35. ↑ Kravtsov, V. V. (2001). "Globular clusters and dwarf spheroidal galaxies of the outer galactic halo: On the putative scenario of their formation". Astronomical and Astrophysical Transactions 20 (1): 89–92. doi:10.1080/10556790108208191. Bibcode: 2001A&AT...20...89K. http://images.astronet.ru/pubd/2008/09/28/0001230622/89-92.pdf. பார்த்த நாள்: 13 October 2009. 
  36. ↑ Kravtsov, Valery V. (2002). "Second parameter globulars and dwarf spheroidals around the Local Group massive galaxies: What can they evidence?". Astronomy & Astrophysics 396: 117–123. doi:10.1051/0004-6361:20021404. Bibcode: 2002A&A...396..117K. 
  37. ↑ Daniela Carollo; Timothy C. Beers; Young Sun Lee; Masashi Chiba; John E. Norris; Ronald Wilhelm; Thirupathi Sivarani; Brian Marsteller et al. (13 December 2007). "Two stellar components in the halo of the Milky Way". Nature 450 (7172): 1020–5. doi:10.1038/nature06460. பப்மெட்:18075581. Bibcode: 2007Natur.450.1020C. http://stromlo.anu.edu.au/news/media_releases/nature06460.pdf. பார்த்த நாள்: 13 October 2009. 
  38. ↑ Daniela Carollo (2010). "Structure and Kinematics of the Stellar Halos and Thick Disks of the Milky Way Based on Calibration Stars from Sloan Digital Sky Survey DR7". The Astrophysical Journal 712 (1): 692–727. doi:10.1088/0004-637X/712/1/692. Bibcode: 2010ApJ...712..692C. 
  39. ↑ Timothy C. Beers (2012). "The Case for the Dual Halo of the Milky Way". The Astrophysical Journal 746 (1): 34. doi:10.1088/0004-637X/746/1/34. Bibcode: 2012ApJ...746...34B. 
  40. ↑ R. Schoenrich; M. Asplund; L. Casagrande (2011). "On the alleged duality of the Galactic halo". MNRAS 415 (4): 3807–3823. doi:10.1111/j.1365-2966.2011.19003.x. Bibcode: 2011MNRAS.415.3807S. 
  41. ↑ R. Schoenrich; M. Asplund; L. Casagrande (2014). "Does SEGUE/SDSS indicate a dual Galactic halo?". The Astrophysical Journal 786 (1): 7. doi:10.1088/0004-637X/786/1/7. Bibcode: 2014ApJ...786....7S. 
  42. ↑ "Backward star ain't from round here". New Scientist. https://www.newscientist.com/article/mg20427334.100-backward-star-aint-from-round-here.html. 
  43. ↑ M. S. Pawlowski, P. Kroupa, and K. S. de Boer, "Making Counter-Orbiting Tidal Debris – The Origin of the Milky Way Disc of Satellites"
  44. ↑ Lockman, Felix J. (2003). "High-velocity cloud Complex H: a satellite of the Milky Way in a retrograde orbit?". The Astrophysical Journal Letters 591 (1): L33–L36. doi:10.1086/376961. Bibcode: 2003ApJ...591L..33L. 
  45. ↑ Prada, F.; C. Gutierrez; R. F. Peletier; C. D. McKeith (14 March 1996). "A Counter-rotating Bulge in the Sb Galaxy NGC 7331". The Astrophysical Journal 463: L9–L12. doi:10.1086/310044. Bibcode: 1996ApJ...463L...9P. 
  46. ↑ Merritt, D.; Milosavljević, M. (2005). "Massive Black Hole Binary Evolution". Living Reviews in Relativity 8: 8. doi:10.12942/lrr-2005-8. Bibcode: 2005LRR.....8....8M. 
  47. ↑ Garofalo, D.; Evans, D.A.; Sambruna, R.M. (August 2010). "The evolution of radio-loud active galactic nuclei as a function of black hole spin". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 406 (2): 975–986. doi:10.1111/j.1365-2966.2010.16797.x. Bibcode: 2010MNRAS.406..975G. 

மேலும் படிக்க

தொகு
 
"https://ta.wikipedia.org/w/index.php?title=பின்னேகும்,_முன்னேறும்_இயக்கம்&oldid=4108571" இலிருந்து மீள்விக்கப்பட்டது