மகாத்மா காந்தியின் கலைச் சித்தரிப்புகளின் பட்டியல்
மோகன்தாசு கரம்சந்த் காந்தி, ஆங்கிலேய ஆட்சிக்கு எதிராக வன்முறையற்ற எதிர்ப்பைப் பயன்படுத்தி பிரச்சாரத்தை வெற்றிகரமாக வழிநடத்தியதற்காக அறியப்பட்ட ஒரு முக்கிய இந்திய விடுதலை இயக்கத் தலைவர் ஆவார். இவர் சத்தியாகிரகத்தின் முன்னோடியாக இருந்தார் - வெகுஜன குடியியற் சட்டமறுப்பு மூலம் கூறப்படும் கொடுங்கோன்மை எதிர்ப்பு, அகிம்சை அல்லது முழு அகிம்சையின் மீது உறுதியாக நிறுவப்பட்டது - இது உலகம் முழுவதும் பொது மக்களின் உரிமைகள் மற்றும் சுதந்திரத்திற்கான இயக்கங்களை ஊக்கப்படுத்தியது. காந்தி பொதுவாக இந்தியாவிலும் உலகெங்கிலும் மகாத்மா காந்தி என்றும் பாபு என்றும் அறியப்படுகிறார். இந்தியாவில், இவர் அனைத்து இந்தியர்களாலும் தேசத்தின் தந்தையாக அங்கீகரிக்கப்படுகிறார். மேலும் இவரது பிறந்த நாளான அக்டோபர் 2 ஆம் தேதி ஒவ்வொரு ஆண்டும் காந்தி ஜெயந்தி, தேசிய விடுமுறை தினமாக நினைவுகூரப்படுகிறது.
நாணயம் மற்றும் முத்திரைகள்
தொகு1996 ஆம் ஆண்டில், இந்திய அரசு மகாத்மா காந்தி வரிசை ரூபாய் நோட்டுகளான 5, 10, 20, 50, 100, 500 மற்றும் 1000 ரூபாய் நோட்டுகளை அறிமுகப்படுத்தியது. இன்று, இந்தியாவில் புழக்கத்தில் உள்ள அனைத்து ரூபாய் நோட்டுகளிலும் மகாத்மா காந்தியின் உருவப்படம் உள்ளது. 1969 ஆம் ஆண்டில், மகாத்மா காந்தியின் நூற்றாண்டு நினைவாக ஐக்கிய இராச்சியம் தொடர்ச்சியான தபால் தலைகளை வெளியிட்டது.
உலகெங்கிலும் 80 வெவ்வேறு நாடுகளிலிருந்து காந்தியின் உருவம் தாங்கிய சுமார் 250 அஞ்சல் தலைகள் வெளியிடப்பட்டுள்ளன.[1]
திரைப்படங்கள்
தொகு- 1953: மகாத்மா காந்தி: 20யத் செஞ்சுரி புரொபெட் அமெரிக்க அம்ச ஆவணப்படம்
- 1968: மகாத்மா: காந்தியின் வாழ்க்கை, 1869–1948 (காந்தியின் வாழ்க்கை குறித்த ஆவணப்படம்)
- 1982: ரிச்சர்ட் ஆட்டன்பரோ இயக்கிய காந்தி என்ற விருது பெற்ற திரைப்படத்தில் பென் கிங்ஸ்லியால் காந்தி சித்தரிக்கப்பட்டார். சிறந்த திரைப்படத்திற்கான அகாதமி விருது மற்றும் சிறந்த நடிகருக்கான அகாதமி விருது உட்பட எட்டு அகாதமி விருதுகளை இப்படம் வென்றது.
- 1986: லார்ட் மவுண்ட்பேட்டன்: தி லாஸ்ட் வைஸ்ராய், மவுண்ட்பேட்டன் பிரபு மற்றும் இந்தியா மற்றும் பாக்கித்தான் பிரிவினையில் அவரது பங்கைப் பற்றிய ஒரு பிரித்தானிய தொடரில் சாம் டாஸ்டரால் காந்தி சித்தரிக்கப்பட்டார்.
- 1993: அம்பேத்கரின் வாழ்க்கையை அடிப்படையாகக் கொண்ட யுக்புருஷ் டாக்டர் பாபாசாகேப் அம்பேத்கரில் காந்தியை யஷ்வந்த் சாத்விக் சித்தரித்தார்.
- 1993: சர்தார் வல்லபாய் பட்டேலின் வாழ்க்கையைப் பற்றிய கேதன் மேத்தா திரைப்படமான சர்தாரில் அன்னு கபூரால் காந்தி சித்தரிக்கப்பட்டார்.
- 1996: தென்னாப்பிரிக்காவில் காந்தியின் 21 வருடங்கள் பற்றிய சியாம் பெனகல் திரைப்படமான த மேக்கிங் ஆஃப் த மகாத்மாவில் இளம் காந்தியாக விருது பெற்ற அவரது பாத்திரத்தில் ரஜித் கபூரால் காந்தி சித்தரிக்கப்பட்டார்.
- 1998: பாக்கித்தானின் நிறுவனர் முகம்மது அலி ஜின்னாவின் வாழ்க்கை வரலாற்றுப் படமான ஜின்னாவில் காந்தியாக சாம் டாஸ்டரால் சித்தரிக்கப்பட்டார்.
- 2000: அம்பேத்கரின் வாழ்க்கையை அடிப்படையாகக் கொண்ட டாக்டர். பாபாசாகேப் அம்பேத்கரில் மோகன் கோகலேவால் காந்தி சித்தரிக்கப்பட்டார்.
- 2000: ஹே ராம் படத்தில் காந்தியை நசிருதீன் ஷா சித்தரித்தார். கமல்ஹாசனால் உருவாக்கப்பட்ட இத்திரைப்படம், காந்தியைக் கொல்லவிருக்கும் ஒரு நபரையும், பிரிவினைக்குப் பிந்தைய இந்தியாவின் கொந்தளிப்பில் கொலையாளிகள் எதிர்கொள்ளும் இக்கட்டான சூழலையும் சித்தரிக்கிறது.
- 2001: விநாயக் தாமோதர் சாவர்க்கரின் வாழ்க்கையைப் பற்றிய வீர் சாவர்க்கர் திரைப்படத்தில் சுரேந்திர ராஜனால் காந்தி சித்தரிக்கப்பட்டார்.
- 2002: இந்திய சுதந்திரப் போராட்ட வீரர் பகத் சிங்கைப் பற்றிய வரலாற்று வாழ்க்கை வரலாற்றுத் திரைப்படமான தி லெசன்ட் ஆஃப் பகத் சிங் திரைப்படத்தில் சுரேந்திர ராஜனால் காந்தி சித்தரிக்கப்பட்டார்.
- 2004: ஸ்வதேஸ், அவரது கொள்ளுப் பேரன் துசார் காந்தியின் கூற்றுப்படி, "காந்தியின் மதிப்புகளை உருவகப்படுத்துகிறார்".[2]
- 2005: மங்கள் பாண்டே: தி ரைசிங், படம் காந்தி இடம்பெறும் காட்சிகளுடன் முடிவடைகிறது.
- 2005: சியாம் பெனகலின் வாழ்க்கை வரலாற்றுப் படமான நேதாஜி சுபாஷ் சந்திர போஸ்: தி ஃபார்காட்டன் ஹீரோவில் காந்தியை சுரேந்திர ராஜன் சித்தரித்தார்.
- 2005: மைனே காந்தி கோ நஹின் மாரா, ஓய்வு பெற்ற இந்தி பேராசிரியரின் கதையைச் சொல்கிறார். அவர் மறதிநோய்க்கு பலியாகும்போது, அவர் மகாத்மா காந்தியைக் கொன்றவர் என்று குற்றம் சாட்டப்பட்டார் என்று நம்பத் தொடங்குகிறார்.
- 2006: விருது பெற்ற லகே ரஹோ முன்னா பாய் திரைப்படத்தில் காந்தியின் உருவம் திலீப் பிரபாவல்கரால் சித்தரிக்கப்பட்டது. இதில் சஞ்சய் தத் முன்னா பாயாக நடித்தார் மற்றும் இந்தியாவில் காந்திகிரி என்ற புதிய வார்த்தையை பிரபலப்படுத்தினார்.
- 2007: காந்தி காந்தி, மை ஃபாதர் படத்தில் தர்ஷன் ஜரிவாலாவால் காந்தி சித்தரிக்கப்பட்டார்.
- 2007: லகே ரஹோ முன்னா பாயின் தெலுங்கு மொழி வெளியான ஷங்கர் தாதா ஜிந்தாபாத்தில் திலீப் பிரபாவல்கரால் காந்தியின் உருவம் மீண்டும் எடுக்கப்பட்டது.
- 2011: இரண்டாம் உலகப் போரின் போது நாட்சி கட்சித் தலைவரும் ஜெர்மனியின் அதிபருமான இட்லருக்கு காந்தி எழுதிய கடிதங்களை அடிப்படையாகக் கொண்ட டியர் ஃபிரண்ட் இட்லர் என்பதில் காந்தி அவிஜித் தத்தால் சித்தரிக்கப்பட்டார்.
- 2012: ஏ. பாலகிருஷ்ணன் இயக்கத்தில் வெளியான முதல்வர் மகாத்மா என்ற படத்தில் எஸ். கனகராஜ் காந்தியாக நடித்தார்,[3] காந்தி இன்றைய இந்தியாவுக்குத் திரும்பினால் ஏற்படும் தாக்கத்தை சித்தரிக்கிறது.
- 2016: காந்திகிரி இன்றைய உலகில் காந்தியின் மதிப்புகளைப் பற்றிப் பேசுகிறது.[4]
- 2017: வைஸ்ராய்ஸ் ஹவுஸ், மவுண்ட்பேட்டன் பிரபுவின் கீழ் இந்தியப் பிரிவினைக்கு வழிவகுத்த காலத்தைப் பற்றி குரிந்தர் சாதா இயக்கிய பிரித்தானிய-இந்திய வரலாற்று நாடகத் திரைப்படம். காந்தியை நீரஜ் கபி சித்தரிக்கிறார்.
- 2019: சுபாஷ் சந்திர போஸின் மரணம் பற்றிய மூன்று சாத்தியமான கோட்பாடுகளைக் கையாளும் சுபாஷ் சந்திர போஸின் மரண சர்ச்சைகளை அடிப்படையாகக் கொண்ட வங்காளத் திரைப்படமான கும்நாம் என்பதில் சுரேந்திர ராஜனால் காந்தி சித்தரிக்கப்பட்டார்.
- 2019: மகாத்மா காந்தியின் படுகொலையை அடிப்படையாகக் கொண்ட ஒரு சதித் திரைப்படமான தி காந்தி மர்டரில் ஜீசஸ் சான்ஸால் காந்தி சித்தரிக்கப்பட்டார் [5]
நினைவுச் சின்னங்கள், ஓவியங்கள், சிற்பங்கள் மற்றும் சிலைகள்
தொகுகாந்திக்கு ஏராளமான நினைவுச் சின்னங்கள் உள்ளன. புது தில்லியில், காந்தி 30 ஜனவரி 1948 இல் படுகொலை செய்யப்பட்ட கன்சியாம் தாசு பிர்லாவின் இல்லம் 1971 இல் இந்திய அரசால் கையகப்படுத்தப்பட்டு காந்தி சமிதி அல்லது பிர்லா மாளிகை என பெயரிடப்பட்டது. 1973 இல் காந்தி சமிதி என பொதுமக்களுக்கு திறக்கப்பட்டது. மகாத்மா காந்தி தனது வாழ்நாளின் கடைசி நான்கு மாதங்கள் வாழ்ந்த அறையையும், இரவு பொது நடைப்பயணத்தை நடத்தும்போது அவர் சுடப்பட்ட மைதானத்தையும் இது பாதுகாக்கிறது. காந்தி படுகொலை செய்யப்பட்ட இடத்தை இப்போது ஒரு தியாகிகள் தூண் குறிக்கிறது.
1988 ஆம் ஆண்டில், எசுப்பானியாவின் பர்கோஸ் நகரிலுள்ள பூங்காவில் அமைக்க காந்தியின் மார்பளவு சிலையை இந்தியா வழங்கியது.[6] 1893 ஆம் ஆண்டு முதல் வகுப்பு தொடர் வண்டியிலிருந்து காந்தி வெளியேற்றப்பட்ட தென்னாப்பிரிக்காவின் பீட்டர்மரிட்ஸ்பர்க் நகரில், இப்போது 2003 கிரிக்கெட் உலகக் கோப்பையின் போது இந்தியத் துடுப்பாட்டக்காரர் சௌரவ் கங்குலி தலைமையிலான இந்திய அணியால் திறக்கப்பட்ட நினைவுச் சிலை உள்ளது. ஐக்கிய ராச்சியத்தில், காந்தியின் பல முக்கிய சிலைகள் உள்ளன. குறிப்பாக அவர் சட்டம் பயின்ற இலண்டன் பல்கலைக்கழகக் கல்லூரிக்கு அருகிலுள்ள டேவிஸ்டாக் சதுக்கத்தில் ஒன்றும். பாராளுமன்ற சதுக்கத்தில் ஒன்றும் என இலண்டனில் இரண்டு சிலைகள் உள்ளன. ஜனவரி 30 ஐக்கிய இராச்சியத்தில் "தேசிய காந்தி நினைவு தினமாக" நினைவுகூரப்படுகிறது.
அமெரிக்காவில், நியூயார்க் நகரத்தில் உள்ள யூனியன் ஸ்கொயர் பூங்காவிற்கு வெளியே காந்தியின் சிலை மற்றும் அட்லாண்டாவில் உள்ள இளைய மார்ட்டின் லூதர் கிங், தேசிய வரலாற்று தளம் மற்றும் வாசிங்டன், டி. சி., மாசசூசெட்ஸ் அவென்யூவில் உள்ள இந்திய தூதரகத்தின் அருகிலுள்ள மகாத்மா காந்தி நினைவகம் ஆகியவை உள்ளன. சான்பிரான்சிஸ்கோ எம்பர்காடெரோ பகுதியில் காந்தி சிலை உள்ளது. 2009 ஆம் ஆண்டில், வாஷிங்டன் மாநிலத்தில் உள்ள பெல்லூ நூலகத்திற்கு வெளியே காந்தியின் சிலை நிறுவப்பட்டது.[7] இலண்டன், நியூயார்க் மற்றும் உலகின் பிற நகரங்களில் உள்ள மேடம் துசாட்ஸ் மெழுகு அருங்காட்சியகங்களில் காந்தியின் மெழுகு சிலைகள் உள்ளன.
ஜோசஃப் கோஸ்லாவ்ஸ்கி 1932 இல் காந்தியின் கேலிச்சித்திரத்தை வடிவமைத்தார். இது 2007 இல் வெண்கலத்தில் வார்க்கப்பட்டது.
காந்தியின் மூன்று குரங்குகள் என்பது இந்தியக் கலைஞர் சுபோத் குப்தாவால் உருவாக்கப்பட்ட சிற்பங்களின் வரிசையாகும். "தீமையைக் காணாதே, தீயதைக் கேட்காதே, தீயதைப் பேசாதே" என்ற கொள்கையைக் குறிக்கும் " மூன்று ஞானக் குரங்குகள் " என்ற காந்தியின் காட்சி உருவகத்தை சிற்பங்கள் நினைவுபடுத்துகின்றன.[8]
2010 ஆம் ஆண்டில், யதார்த்தவாத ஓவியர் கோபால் சுவாமி கெடாஞ்சி, காந்திகிரி என்ற தலைப்பில் தனது கண்காட்சியில் காந்தியின் சுதந்திர இந்தியா பற்றிய கனவை சித்தரித்தார். இந்தக் கண்காட்சியில் ஒரு வயதான காந்தியை சித்தரிக்கும் மற்ற கூறுகள் மற்றும் சொற்பொழிவை நிறைவு செய்யும் அல்லது எதிர்க்கும் உருவங்களாக இருபத்தியோரு கலைப் படைப்புகள் காட்சிக்கு வைக்கப்பட்டிருந்தன.[9][10][11][12][13]
நவம்பர் 2017 இல், இந்தியப் பிரதமர் நரேந்திர மோதி ஆஸ்திரேலியாவின் பிரிஸ்பேனில் உள்ள ரோமா ஸ்ட்ரீட் பார்க்லேண்டில் காந்தியின் சிலையைத் திறந்து வைத்தார். இந்த சிலையை ராம் வி சூதார் மற்றும் அனில் சூதார் ஆகியோர் செதுக்கியுள்ளனர்.[14] 22 நவம்பர் 2018 அன்று, இந்தியக் குடியரசுத் தலைவர் ராம் நாத் கோவிந்த், ஆஸ்திரேலியாவின் சிட்னியில் உள்ள பரமட்டாவில் மகாத்மா காந்தியின் சிலையைத் திறந்து வைத்தார்.[15][16]
2018 ஆம் ஆண்டில், கானா பல்கலைக்கழகத்தில் 2016 ஆம் ஆண்டில் நிறுவப்பட்ட காந்தியின் சிலை அகற்றப்பட்டது. "இந்திய சுதந்திரத் தலைவர் ஆப்பிரிக்கர்களை 'தாழ்ந்தவர்கள்' என்று வாதிடும் மாணவர்கள் மற்றும் ஆசிரியர்களின் எதிர்ப்புகளுக்குப் பிறகு, அகற்றப்பட்டது. அவர்கள் மலாவியில் தலைநகர் பிளாண்டயரில் மற்றொரு காந்தி சிலையை நிறுவுவதைத் தடுக்க முயற்சிக்கின்றனர்." [17]
2019 ஆம் ஆண்டில், ஐக்கிய இராச்சியத்தின் மான்செஸ்டர் கதீட்ரலில் காந்தியின் ஐந்தாவது சிலை திறக்கப்பட்டது. 800 கிலோ எடையும், 9 அடியும் கொண்ட இந்த சிலை, உலகளாவிய ஆன்மீக அமைப்பான ராஜ்சந்திரா மிஷன் தரம்பூர் வழங்கிய பரிசாகும். இது மான்செஸ்டர் அரேனில் 2017 பயங்கரவாத தாக்குதலைத் தொடர்ந்து, அமைதி மற்றும் இரக்கத்தின் அடையாளமாக பல விருந்தினர்களுடன் மான்செஸ்டர் நகரத் தந்தை மற்றும் குருதேவ் ராகேஷ்பாய் அவர்களால் வெளியிடப்பட்டது.[18]
இசைக் கானொளிகள்
தொகு- 1954: பாலிவுட் திரைப்படமான ஜாக்ரிதியில் இருந்து சபர்மதி கே சாந்த் என்ற தேசபக்தி பாடல் மகாத்மா காந்திக்கு அர்ப்பணிக்கப்பட்டது [19]
- 2012: காந்தி ஜெயந்தி கொண்டாட்டத்தில் வெளியிடப்பட்ட எம்.சி.யோகியின் இராகம் மற்றும் ஹிப் ஹாப் கலவையான "பீ தி சேஞ்ச் (மகாத்மா காந்தியின் கதை),".[20][21]
- 2013: "காந்தி எதிர் மார்ட்டின் லூதர் கிங் ஜூனியர். எபிக் ராப் பேட்டில்ஸ் ஆஃப் ஹிஸ்டரி சீசன் 2," காந்திக்கும் மார்ட்டின் லூதர் கிங்க்கும் இடையிலான நையாண்டி ராப் காணொளி, நகைச்சுவை நடிகர்களான கீ மற்றும் பீலேவால் சித்தரிக்கப்பட்டது.[22]
இதனையும் காண்க
தொகுமேலும் படிக்க
தொகு- Gandhi: The Making of a Hero. தி டைம்ஸ் ஆஃப் இந்தியா, 21 July 2007.
- Ramachandran, S. Hey Ram! So many films on Gandhi!. தி டெலிகிராஃப், 2 April 2006
- Ramachandaran, Shastri. Jollygood Bollywood: Munnabhai rescues Mahatma. தி டிரிப்யூன், 23 September 2006.
- Ramachandran, Sudha. "The Mahatma goes hip." Asia Times, 29 September 2006.
- Sappenfield, Mark. "It took a comedy to revive Gandhi's ideals in India." Christian Science Monitor, 3 October 2006.
- Sharma, Swati Gauri. "How Gandhi got his mojo back." Boston Globe, 13 October 2006.
- Subramanian, T.S. Rediscovering a Gandhi film. பிரண்ட்லைன், Volume 23 - Issue 03, 11–24 February 2006.
சான்றுகள்
தொகு- ↑ The Most Visible Indian in the World of Stamps பரணிடப்பட்டது 20 பெப்பிரவரி 2010 at the வந்தவழி இயந்திரம்
- ↑ Jha, Subhash (2007-03-19). "'I'm pleased with Hirani's Gandhigiri,' says Gandhi's grandson". IANS இம் மூலத்தில் இருந்து 2012-07-22 அன்று. பரணிடப்பட்டது.. https://web.archive.org/web/20120722200515/http://www.monstersandcritics.com/movies/indiancinema/features/article_1279289.php/I_m_pleased_with_Hirani_s_Gandhigiri_says_Gandhi_s_grandson.
- ↑ Kolappan, B. (18 December 2011). "Anna Hazare watches film on Gandhi". http://www.thehindu.com/news/national/tamil-nadu/article2726867.ece.
- ↑ "Om Puri shoots 'Gandhigiri' in Lucknow". 11 May 2015.
- ↑ Shyam, Kumar (29 January 2019). "'India has a love hate relationship with Gandhi': 'The Gandhi Murder' filmmakers talk to us as movie's release in India cancelled". https://www.thenational.ae/arts-culture/film/india-has-a-love-hate-relationship-with-gandhi-the-gandhi-murder-filmmakers-talk-to-us-as-movie-s-release-in-india-cancelled-1.819381.
- ↑ Gandhi en Burgos ABC, 12 March 2007
- ↑ Long, Katherine (16 October 2009). "Gandhi's statue a rare gift in recognition of Bellevue-India ties". The Seattle Times. http://seattletimes.nwsource.com/html/localnews/2010074586_bellevueindia16m.html.
- ↑ "Gandhi's Three Monkeys get a different rendition". 28 May 2012 இம் மூலத்தில் இருந்து 2 ஜூலை 2012 அன்று. பரணிடப்பட்டது.. https://web.archive.org/web/20120702124732/http://www.thepeninsulaqatar.com/qatar/195800-gandhis-three-monkeys-at-katara.html.
- ↑ Pant, Garima (27 September 2010). "Gandhigiri framed". The Financial Express. http://www.financialexpress.com/archive/gandhigiri-framed/688049/.
- ↑ Gupta, Gargi (2 October 2010). "Father figure". Business Standard. http://www.business-standard.com/article/beyond-business/father-figure-110100200091_1.html.
- ↑ Sanyal, Amitava (25 September 2010). "In the name of the father". Hindustan Times. http://www.hindustantimes.com/india/in-the-name-of-the-father/story-0R3B2QcByvCqQS4SCIsKBL.html.
- ↑ Kalra, Vandana (2 October 2010). "Mark of the Mahatma". The Indian Express. http://archive.indianexpress.com/news/mark-of-the-mahatma/691433/.
- ↑ Ceciu, Ramona L. (2013). "Fiction, Film, Painting, and Comparative Literature". Clcweb: Comparative Literature and Culture (Purdue University Press) 15 (6). doi:10.7771/1481-4374.2360. பன்னாட்டுத் தர தொடர் எண்:1481-4374. http://docs.lib.purdue.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=2360&context=clcweb. பார்த்த நாள்: 11 August 2016.
- ↑ Moore, Tony (16 November 2014). "Indian PM Narendra Modi unveils Gandhi statue". Brisbane Times (in ஆங்கிலம்).
- ↑ "President unveils Mahatma Gandhi's bronze statue in Australia". The Pioneer (in ஆங்கிலம்).
- ↑ "Prez Kovind emphasizes on need to strengthen business relation between Australia & India". newsonair.com.
- ↑ Safi, Michael (14 December 2018). "'Racist' Gandhi statue removed from University of Ghana". https://www.theguardian.com/world/2018/dec/14/racist-gandhi-statue-removed-from-university-of-ghana.
- ↑ Mudgal, Sparsh (26 November 2019). "A 9-Ft High Statue of Mahatma Gandhi Unveiled in Manchester UK As Symbol of Strength & Unity". ScoopWhoop. ScoopWhoop Media Pvt. Ltd. பார்க்கப்பட்ட நாள் 16 December 2019.
- ↑ Shyamhari Chakra (3 October 2007). "Tributes through songs".
- ↑ "MC Yogi Debuts "Be The Change" Music Video Celebrating Ghandi's Life + Legacy". PRWeb. 4 October 2012. Archived from the original on 14 அக்டோபர் 2013. பார்க்கப்பட்ட நாள் 11 October 2013.
- ↑ Yogi, MC (3 October 2012). "Happy Birthday to A Real Super Hero: Mahatma Gandhi". Huffington Post. பார்க்கப்பட்ட நாள் 11 October 2012.
- ↑ "Top 10 Epic Rap Battles of History". Archived from the original on 29 June 2013.